Astronomen van de John Moores-universiteit en de Universiteit van Montpellier hebben een ‘vroegtijdig waarschuwingssysteem’ ontworpen dat meldt wanneer een zware ster op het punt staat om zijn bestaan te beëindigen met een supernova-explosie (Monthly Notices of the Royal Astronomical Society).
Zware sterren hebben ruwweg acht tot twintig keer zoveel massa als onze zon. Bij hun onderzoek hebben de astronomen vastgesteld dat zulke sterren, tijdens hun laatste levensstadium – de zogeheten ‘rode-superreus’-fase – plotseling ongeveer honderd keer zwakker worden in zichtbaar licht.
Dat komt door de opeenhoping van materiaal rond de ster, dat zijn licht tempert. Tot nu toe was niet bekend hoe lang de ster erover deed om dit materiaal om zich heen te verzamelen.
Nu hebben onderzoekers voor het eerst gesimuleerd hoe rode superreuzen eruit zien als ze in zo’n ’cocon’ zijn gehuld.
Uit oude telescoop-archieven blijkt dat er beelden bestaan van sterren die ongeveer een jaar na de opname zijn geëxplodeerd.
Op deze foto’s zien de sterren er nog normaal uit, wat betekent dat ze de theoretische circumstellaire cocon nog niet hebben opgebouwd.
Dit wijst erop dat de cocon in minder dan een jaar ontstaat – extreem snel dus. Volgens hoofdonderzoeker Benjamin Davis bereikt het materiaal rond de rode superreus een dermate hoge dichtheid dat de ster op de dag vóór zijn explosie waarschijnlijk compleet onzichtbaar is.
Met behulp van deze informatie kun je een op handen zijnde supernova-explosie dus zien aankomen.
Ook de bekende rode superreus Betelgeuse in het sterrenbeeld Orion werd een paar jaar geleden opeens wat minder helder.
Maar onzichtbaar werd deze ster daarbij niet: daarvoor moet de uitstoot van materiaal vele malen groter zijn.
Volgens de huidige inzichten heeft Betelgeuze nog ongeveer één miljoen jaar te gaan voordat hij als supernova zal exploderen. (EE)
(Image Credit: European Southern Observatory/L. Calçada)
