De Very Large Telescope (VLT) op Cerro Paranal in het noorden van Chili heeft een scherpere blik gekregen – in het infrarood dan.
De Europese telescoop heeft versterking gekregen van de enhanced Resolution Imager and Spectrograph (ERIS), een combinatie van een camera en spectrograaf.
ERIS werd in december 2021 in Chili afgeleverd, en afgelopen februari zijn de eerste testwaarnemingen gedaan.
De eerste ‘officiële’ ERIS-opname toont het 45 miljoen lichtjaar verre sterrenstelsel NGC 1097 in het sterrenbeeld Fornax (Oven).
In vergelijking met eerdere opnamen, die nog met de vorige camera NACO zijn gemaakt, is de beeldkwaliteit er enorm op vooruitgegaan.
De ring van gas en stof die op de foto te zien is, bevindt zich in het centrum van NGC 1097.
De heldere vlekjes in de ring zijn stellaire kraamkamers. In het hart van het stelsel houdt zich een superzwaar zwart gat schuil, dat zich voedt met materie uit zijn omgeving.
Ter indicatie: het afgebeelde gebied beslaat een stukje hemel dat dertig keer zo klein is als de volle maan.
ERIS is uitgerust met adaptieve optiek. Sensoren doen voortdurend metingen van de atmosferische turbulentie door een echt hemelobject of een kunstmatige laser-volgster te volgen.
De verkregen informatie wordt tot wel duizend keer per seconde doorgestuurd naar de flexibele secundaire spiegel van de VLT, die de beeldonscherpte corrigeert.
ERIS is ontworpen en gebouwd onder leiding van het Max-Planck Institut für extraterrestrische Physik (Duitsland), met bijdragen van onder meer de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA). Met het nieuwe instrument kunnen de meest uiteenlopende hemelobjecten worden onderzicht, van exoplaneten en protoplanetaire schijven rond jonge sterren tot verre sterrenstelsels. (EE)
(Image Credit: ESO/ERIS team)