Overal is er straling, afkomstig van zowel de aarde als de kosmos.
Deze straling kunnen we zichtbaar maken in zelfgebouwde nevelkamers als druppelspoortjes in een sterk onderkoelde alcoholdamp.
Op deze wijze worden de banen van snelle elektronen, heliumkernen en in een enkel geval positronen vastgelegd.
Introductie van een sterk magneetveld kromt de banen van de druppelsporen, wat berekening van de hoge snelheid van de geladen stralingsdeeltjes mogelijk maakt.
Er is geen enkele plaats op aarde zonder natuurlijke radioactiviteit.
Medische toepassingen niet meegerekend, is de door de mens ondervonden radioactieve stralingsdosis voornamelijk afkomstig vanuit de aarde (2%), voedsel (12%), inademing (25%), bouwmaterialen (13%) en vanuit de kosmos (9%).
De eerste vier groepen zijn vooral terug te voeren op het verval van uranium- en thoriumisotopen naar lood, met allerlei tussenproducten, zoals het radioactive edelgas radon.
Tijdens dit verval worden alfadeeltjes (heliumkernen), bètadeeltjes (elektronen) en gammastraling geproduceerd.
De oorspronkelijke twee isotopen zijn via kernfusie gevormd tijdens hoogenergetische processen in het heelal, zoals supernova-explosies.
Dit geschiedde ver voor het ontstaan van het zonnestelsel en de aarde.
De concentraties van deze isotopen in de aardbodem varieert van plaats tot plaats, bepaald door geologische processen in de verschillende streken.
Dit geldt natuurlijk ook voor de hieruit afkomstige (bouw) materialen en voedsel.
De kosmische straling ontstaat op een geheel andere wijze, namelijk door botsing van snelle protonen (90%) of heliumkernen (9%) op luchtmoleculen, waardoor een regen van nieuwe, secundaire, deeltjes (shower) ontstaat, waaronder positronen, muonen, neutrino’s, neutronen, mesonen, pionen en de drie eerder genoemde deeltjes.
De primaire deeltjes zijn afkomstig van de zon, supernova’s, pulsars en actieve sterrenstelsels in het ‘diepe’ heelal.
Zenit maart verwijst met een link naar het volgende filmpje op you tube. “Straling vastgelegd in de nevelkamer”. Lees het hele artikel in het maartnummer van Zenit.
Door Willem van Enckevort, Toon Steeghs, Jan Vaessen en Karl-Heinz Drüsedau†