Astronomen uit India en Taiwan hebben in een recent ontdekt ultra-lichtzwak dwergsterrenstelsel een drietal RR Lyrae-sterren getraceerd. Hiermee kon de afstand van het stelsel worden bepaald en ook worden bevestigd dat het om een nieuwe satelliet van het Melkwegstelsel gaat, zoals al door de ontdekkers werd gesuggereerd. Het stelsel bevindt zich in het sterrenbeeld Virgo (Maagd) en bestrijkt aan de hemel een gebied dat iets kleiner is dan de volle maan. Virgo III werd enkele jaren geleden ontdekt op opnamen die gemaakt waren met de grote Subaru-telescoop op Hawaii. Dat gebeurde tijdens een doelgerichte zoekactie naar lichtzwakke begeleiders van het Melkwegstelsel. Het gevonden dwergstelsel bleek slechts zo’n 300 lichtjaar groot, dus te groot voor een gemiddelde bolvormige sterrenhoop, en bovendien extreem lichtzwak. De afstand werd door de ontdekkers op grond van de eigenschappen van bepaalde sterren geschat op zo’n 500.000 lichtjaar. Chow-Choong Ngeow en collega’s hebben dit stelsel nu bestudeerd met de Lulin One-meter Telescope (LOT) van de Nationale Centrale Universiteit in Taiwan. In het betreffende hemelgebied traceerden zij drie RR Lyrae-sterren die niet tot het Melkwegstelsel behoren en er dus buiten moeten staan. Bij dit type pulserende sterren is de periode van hun lichtwisseling een maat voor hun absolute helderheid. In combinatie met de gemeten schijnbare helderheid kan dan de afstand worden bepaald. Die bleek binnen de foutenmarge gelijk aan de schatting van de ontdekkers. Ultra-lichtzwakke dwergstelsels zijn de oudste en minst geëvolueerde stelsels in het heelal en bestaan grotendeels uit donkere materie. Daardoor zijn ze van belang voor het onderzoek naar het ontstaan van de eerste sterrenstelsels en de rol van de donkere materie daarin. Doordat ze slechts uit (tien)duizenden sterren bestaan, zijn het ook de meest lichtzwakke stelsels en dus moeilijk op te sporen. Het traceren van eventuele RR Lyrae-sterren daarin is nog moeilijker. De astronomen hadden op grond van twee vergelijkbare dwergstelsels één RR Lyrae-ster verwacht. Het drietal was dus een verrassing. (GB/Astronomical Journal 168: 8) (Image credit:Chow Choong Ngeow e.a.)
