Image default

Rode reuzen qua massaverlies onttroond

Sommige rode reuzensterren verliezen minder massa dan eerder gedacht.
Een internationaal team van astronomen, onder wie uit Nederland en België heeft dit ontdekt.
Rode reuzen stoten in een laat stadium van hun evolutie via een krachtige sterrenwind een grote hoeveelheid gas en stof uit, maar die superwind blijkt bij sommige rode reuzen toch veel minder krachtig dan gedacht.
De oorzaak daarvan is een verborgen partnerster.
Leen Decin en collega’s maakten met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili opnamen van een twaalftal rode reuzen.
Op twee van deze opnamen bleek dat de sterrenwind die verantwoordelijk is voor het massaverlies een spiraalvorm heeft.
Dat is meestal een aanwijzing dat de ster niet alleen staat maar een begeleider heeft.
In dit geval eentje die er in ongeveer 590 jaar omheen draait.
Computersimulaties laten zien dat de sterrenwind van de hoofdster als gevolg van zwaartekrachtinteractie in de richting van de begeleider wordt getrokken en dat de hoofdster zelf een beetje gaat wiebelen.
De combinatie van deze effecten maakt dat de sterrenwind
een spiraalvorm krijgt en dat tussen de twee sterren een gebied ontstaat waarin de sterrenwind door de aantrekkingskracht van de begeleider een veel grotere dichtheid heeft dan elders.
Toen de astronomen deze concentratie in hun berekeningen verwerkten, bleek het massaverlies van de twee rode reuzen tien maal zo klein te zijn als voorheen was berekend.
Niet honderd aardmassa’s per jaar, maar ‘slechts’ tien, dus vergelijkbaar met dat van gewone rode reuzen.
Het veel grotere massaverlies was overigens ook onverklaarbaar op grond van de duur ervan.
De ster bevindt zich dan in een fase die slechts zo’n 200 tot duizend jaar duurt en het is hoogst onwaarschijnlijk dat astronomen al een dozijn van deze sterren in deze korte fase ontdekt zouden kunnen hebben.
De astronomen hebben nu met de ALMA-telescoop twee van de twaalf vermeende recordsterren onttroond.
Zij verwachten dat dit bij de overige tien ook vrij snel zal gebeuren omdat deze sterren erg veel op de andere lijken. (GB/Nature Astronomy)              (CREDIT IMAGE: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/L. Decin et al)

Ook interessant

Ruimtetelescoop Euclid ziet weer scherp

stipmedia

Binnenkort staat er (tijdelijk) een ‘nieuwe’ ster aan de hemel

stipmedia

IJskorst van Jupitermaan Europa is dikker dan gedacht

stipmedia

Ruwweg één op de tien ‘tweelingsterren’ consumeert planetair materiaal

stipmedia

Bijzonder oude ster ontdekt in Grote Magelhaense Wolk

stipmedia

Ruimtetelescoop Euclid moet ‘ont-ijst’ worden

stipmedia