Image default

Heliosfeer heeft de vorm van een lekke strandbal

Amerikaanse wetenschappers hebben een nieuw driedimensionaal model ontwikkeld voor de heliosfeer, het kolossale magnetische ‘krachtveld’ rond de zon dat geladen deeltjes uit de ruimte afweert.
Volgens het model is de heliosfeer noch komeetvormig, zoals vroeger werd aangenomen, noch precies bolvormig, zoals recentere gegevens lieten zien.
Hij lijkt nog het meest op een lekke strandbal (Nature Astronomy).
De heliosfeer dankt zijn bestaan aan de interactie tussen de geladen deeltjes die onze zon voortdurend uitstoot, de zogeheten zonnewind, en vergelijkbare deeltjes van buiten het zonnestelsel, die afkomstig zijn van andere sterren.
De zonnewind houdt deze interstellaire deeltjes tegen, maar naarmate je verder van de zon komt, neemt die tegendruk af.
Op tientallen miljarden kilometers van de zon, houden de twee elkaar in evenwicht.
Over de precieze vorm die de heliosfeer daardoor aanneemt, wordt al tijden gediscussieerd.
Aanvankelijk bestond het idee dat zijn vorm op die van een komeet leek, met een stompe ‘neus’ aan de ‘voorzijde’, de richting waarin de zon beweegt, en een lange ‘staart’ aan de achterzijde.
In 2015 kwamen onderzoekers op basis van een computermodel en gegevens van de ruimtesonde Voyager 1 echter tot een andere conclusie.
Volgens hen had de heliosfeer ongeveer de vorm van een ‘croissant’ ,een stompe neus, met aan weerszijden een staart.
Twee jaar later resulteerden gegevens van de ruimtesonde Cassini in weer een ander model: een bolvormige heliosfeer.
Anders dan de meeste voorgaande modellen, die ervan uitgingen dat de geladen deeltjes binnen ons zonnestelsel zo’n beetje dezelfde temperatuur hebben, maakt het model dat nu in Nature Astronomy is gepubliceerd onderscheid tussen twee groepen deeltjes.
De ene groep bestaat uit geladen deeltjes van de zonnewind zelf.
De andere groep wordt gevormd door ‘hete pick-up ionen’, neutrale waterstofionen uit de interstellaire ruimte die ongehinderd de heliosfeer binnendringen en pas een lading krijgen wanneer ze in botsing komen met de zonnewind en daarbij elektronen verliezen.
De nieuwe modelberekeningen laten zien dat de pick-up ionen een afkoelende werking hebben op de heliosfeer, waardoor deze als het ware ‘leegloopt’.
Het resultaat is een vorm die het midden houdt tussen een bol en een opgezwollen croissant. Een lekke strandbal dus. (EE)  (Image Credit: Opher, et. al)

Ook interessant

Ruimtetelescoop Euclid ziet weer scherp

stipmedia

Binnenkort staat er (tijdelijk) een ‘nieuwe’ ster aan de hemel

stipmedia

IJskorst van Jupitermaan Europa is dikker dan gedacht

stipmedia

Ruwweg één op de tien ‘tweelingsterren’ consumeert planetair materiaal

stipmedia

Bijzonder oude ster ontdekt in Grote Magelhaense Wolk

stipmedia

Ruimtetelescoop Euclid moet ‘ont-ijst’ worden

stipmedia