Op 7 maart vond de eerste Amateur Astronomiedag der Lage Landen plaats, georganiseerd door Kijkerbouw VSRUG, Zenit en Space Expo in Noordwijk.
Met een groot aantal presentaties, lezingen, informatiestands en meer dan honderd bezoekers geldt het evenement zonder meer als geslaagd en is het zeker voor herhaling vatbaar.
De grote kartrekker achter de Amateur Astronomiedag, Jean-Pierre Grootaerd, doet verslag.
De Amateur Astronomiedag van 7 maart was één van de mooiste evenementen die ik de afgelopen 10 jaar organiseerde.
Dat heeft ook te maken met het feit dat de samenwerking met Paul Bak (Zenit) meer dan op wieltjes verliep.
Waar ik even vast zat duwde Paul mij weer vooruit. En uiteraard ook met het feit dat Space Expo zijn faciliteiten voor ons openstelde.
Natuurlijk ook veel dank voor de spontane hulp van deelnemers om bij de inkom alles in goede banen te leiden.
COVID-19 Toch dreigde kort voor het begin een onzichtbare vijand roet in het te eten gooien: een virus waar aanvankelijk (bijna) iedereen lacherig over deed en nu alom bekend als COVID-19 of het coronavirus, wij inbegrepen.
Jan van Gastel, spreker op de Amateur Astronomiedag, mailde nog de week ervoor: “Ik ben er niet gerust op”, waarop ik met schouderophalen antwoordde.
En ja, enkele mensen zegden af, maar nieuwe kwamen er bij. 105 deelnemers schreven zich in en allemaal waren ze aanwezig.
Plus nog heel wat Space Expo-bezoekers die een graantje kwamen meepikken.
Vier dagen later ging Space Expo vanwege het coronavirus op slot, tot betere tijden….
Informatiestands
Behalve de voordrachten, waarover straks meer, was er op de Amateur Astronomiedag nog meer te doen.
Zo was Rob Walrecht er met zijn educatief materiaal.
De KNVWS was niet alleen met een informatiestand vertegenwoordigd, maar deed ook aan stoepsterrenkunde door de deelnemers door een Hα-kijker naar de zon te laten kijken.
Gelukkig waren de weergoden op 7 maart ons goed gezind; wat moet een mens nog meer.
Voor elke deelnemer lag het maartnummer van Zenit klaar, samen met een nummer van Heelal en een Nieuwsbrief van de Gentse Volkssterrenwacht.
Zenit was overigens ook met een informatiestand in Noordwijk vertegenwoordigd.
En niet te vergeten Sterren Schitteren voor Iedereen, het inmiddels wereldwijde initiatief om ook kinderen met een achterstand van de sterrenhemel te laten genieten.
Opening
Het Stoffige imago van de sterrenkunde: dat was wat ik onthield van de aankondiging van Lisa KraakmanBruin om hierover op de Amateur Astronomiedag een lezing te houden.
Eén van de eerste aanwezigen in de zaal was Sandra van Dam, eveneens spreekster op de Amateur Astronomiedag.
Dit werd nog voor de dag begon een geanimeerd gesprek tussen ons beiden toen ik het aangekondigde stoffige imago van de sterrenkunde aanhaalde.
Zij ontkrachtte dit met vuur.
En dat ‘stoffige’ werd een beetje ludiek de rode draad door de hele dag heen.
Sandra ging van start met een boeiend verhaal over de geschiedenis van de sterrenkunde en haar eigen ervaring met een jong publiek.
Stoffig kun je dit zeker niet noemen.
De kop was eraf en er volgde op deze boeiende dag nog elf sprekers.
Ralph Snel kwam daarna met zijn verhaal over zijn studie, zijn interesse voor de sterrenkunde zijn omzwervingen, zijn tijd bij de JWG met de befaamde JWG-telescoop tot de Hubble-telescoop en terug naar het Sterren Schitteren voor Iedereen- zelfbouwtelescoopje, 70 mm F6.
Letterlijk van amateur tot beroeps en terug.
Jan van Gastel nam ons mee naar zijn tijd in de kweekschool waar hij les kreeg van de bekende sterrenkundepopularisator Bruno Ernst.
De man die wij samen bezochten in augustus 2014 in Utrecht en hoe hij eerder bij toeval de liefde voor telescopen te pakken kreeg.
En uiteraard zijn passie voor spiegelslijpen, telescoopbouw, en voor vogels en natuur.
Koen Geukens had het over de zeven verschillen tussen Hubble-telescoop en zijn opvolger de James Webb Space Telescope.
Het werd geen opsomming maar een beklijvend en allesbehalve stoffig verhaal.
Net voor de middagpauze was Frank Hol aan het woord. Fervent kijkerbouwer én een visueel waarnemer pur sang.
Een zoektocht naar zwakkere objecten, met passie gebracht.
Middag
Na de middagpauze was Lisa aan de beurt.
Hoe zij met sterrenkunde.nu, haar facebookpagina en haar blogs niet alleen een jong publiek maar mensen van alle leeftijden aanspreekt en aansteekt.
Haar eerste lezing voor een groot publiek én kersverse mama op de koop toe.
Blij dat zij er bij kon zijn.
Arjan Kievits had het tijdens zijn 20 minuten voor Deep Space Communicatie.
Een onderwerp apart, wat theorie ook, maar op een voor iedereen begrijpelijke manier gebracht.
Fascinerend om te weten hoe de communicatie verloopt met bijvoorbeeld de Voyager-ruimtesondes.
Victor Land maakte ons bekend met de manier waarop hij zijn passie voor de astronomie overbrengt door zelf naar de mensen toe te gaan en Jeffrey Bout gooide alle remmen los met een verhaal hoe hij kinderen weet te boeien met intussen honderden lezingen.
Daniëlle Futselaar nam de zaal mee naar de wereld van de Artist Impressions.
Nooit beseft welke eisen wetenschappers hieraan stellen en wat een werk om een tekening tot stand te brengen tot ieders tevredenheid.
Guus Gilein verhaalde over het waarnemen met kleine instrumenten en het wetenschappelijk werk dat hij hiermee verricht.
Verbazingwekkend wat de man presteert vanuit een sterk lichtvervuild gebied.
Daarna volgde Jeffrey Bout met waarom de sterrenhemel zo mooi is.
Jeffrey bezoekt al vier jaar basis- en middelbare scholen waarop hij vragen beantwoordt zoals: wanneer gaan we naar Mars en waarom dan wel?
Een enthousiast betoog over popularisatie en educatie.
Als afsluiter was Kurt Christiaens aan de beurt. Een getuigenis van passie en aanpassingsvermogen.
Een bevlogen man die ons meenam naar zijn jeugdjaren, zijn ongebreidelde passie voor het visueel waarnemen tot het extreme toe, zijn mindere momenten en herwonnen interesse voor met name de astrofotografie.
Wie Kurt kent weet het: grappig verteld, met vuur en passie.
Eindigend met een grijs plaatje. Doet hij altijd, om te tonen dat in de zaal overwegend ‘grijs’ te zien is.
Wel, dit keer niet echt, want op de Amateur Astronomiedag waren alle leeftijden vertegenwoordigd, ook nogal wat jongere mensen.
Dat zie je aan de sprekers. ‘Stoffig’ kan ik het inderdaad niet noemen. Sandra, je hebt gelijk.
Alle lezingen staan in pdf op de Zenit-website: zenitonline.nl/astronomiedag
Na de coronacris(is bekijken we waar in 2021 de tweede Amateur Astronomiedag kan doorgaan. Bij het verlaten van de zaal boden potentiële sprekers zich al spontaan aan. Een goed voorteken. (Door Jean-Pierre Grootaerd, Kijkerbouw VSRUG)