Bij de laatste grote uitbarsting van de ster Eta Carinae
170 jaar geleden is materie met recordsnelheid de ruimte in geblazen.
Tot die conclusie komt een team van astronomen onder leiding van Nathan Smith van de Universiteit van Arizona, en Armin Rest van het Space Telescope Science Institute.
Eta Carinae is de helderste ster, of beter gezegd de dubbelster van onze Melkweg.
Bij de uitbarsting die een van beide sterren halverwege de 19de eeuw onderging, kwam bijna net zoveel energie vrij als bij een supernova-explosie.
Het mag gerust een wonder worden genoemd dat hij dit heeft doorstaan.
De afgelopen zeven jaar heeft het team van Smith en Rest de omvang van de extreme uitbarsting bepaald door lichtecho’s van Eta Carinae te observeren.
Lichtecho’s ontstaan wanneer het licht
van een helder, kortstondig verschijnsel wordt weerkaatst door wolken van stof in de omgeving.
Naarmate de afstand tussen de lichtbron en de stofwolken groter is, treedt zo’n lichtecho later op.
In het geval van Eta Carinae betekent dit dat astronomen nu nog steeds weerkaatst licht van de grote uitbarsting kunnen waarnemen.
Spectroscopische waarnemingen van de lichtecho’s laten zien dat Eta Carinae ongeveer 10 zonsmassa’s aan gas heeft weggeblazen met snelheden van 10.000 tot 20.000 kilometer per seconde.
Zulke snelheden zijn tot nu toe alleen gemeten bij (supernova-)explosies waarbij sterren volledig verwoest werden.
Volgens de astronomen is de kolossale omvang
van de explosie en het feit dat er twee intacte sterren zijn overgebleven.
Eigenlijk alleen verklaarbaar als er nog een derde ster bij betrokken is geweest.
Twee van de drie sterren zouden tot één monsterachtige ster zijn samengesmolten.
Hoe dan ook zal Eta Carinae binnen niet al te lange tijd, hooguit over 500.000 jaar, maar misschien al veel eerder, alsnog het toneel zijn van een “echte” supernova-explosie.
Die klap zal de ster vrijwel zeker fataal worden. (EE)