Komende maandag (23 juni) worden de eerste – ongetwijfeld spectaculaire – opnamen gepresenteerd van de nieuwe Rubin-sterrenwacht. Deze sterrenwacht is genoemd naar de in 2016 overleden Amerikaanse astronome Vera Rubin, die onder meer onderzoek deed naar de rotatiesnelheden van sterrenstelsels. Ook Nederlandse onderzoekers hebben bijdragen geleverd aan het nieuwe astronomische observatorium. De Rubin-sterrenwacht is gehuisvest op een bergtop in het noorden van Chili. In het futuristische gebouw staat een 8,4-meter telescoop met een groot beeldveld, waarmee om de paar nachten de complete sterrenhemel wordt gefotografeerd. Daartoe is de telescoop uitgerust met de grootste astronomische camera die ooit is gemaakt. Het uiteindelijke doel is om een timelapse van het heelal te maken, met een hogere resolutie dan ooit tevoren. Onderzoekers van de Universiteit Leiden hebben een bijdrage geleverd in de vorm van een cruciaal stuk hardware, DREAM genaamd. Dit is een geavanceerd observatiesysteem dat realtime de bewolking in de gaten houdt. Het systeem helpt de telescoop bij het bepalen van de optimale kijkrichting. Daarnaast zijn verschillende postdocs en promovendi van de Universiteiten van Leiden, Groningen en Utrecht betrokken bij de Rubin-sterrenwacht en de daarmee samenhangende wetenschappelijke samenwerkingsverbanden, met hun expertise op het gebied van gegevensverwerking en -analyse, hardware en modellering. Over de hele wereld worden watchparty’s gehouden om de eerste beelden van de Rubin-sterrenwacht te vieren, onder meer ook in sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht. Deze is al geruime tijd volgeboekt, maar de presentatie kan ook worden gevolgd via het YouTube-kanaal van de National Science Foundation (NSF). De NSF-persconferentie in Washington (VS) begint maandag om ongeveer 17.00 uur Nederlandse tijd. (EE) (Image credit: VRO/IPAC)
