Door de bewegingen van sterrenstelsels in reusachtige filamenten die het kosmische web met elkaar verbinden in kaart te brengen, hebben astronomen van het Leibniz-Institut für Astrophysik Potsdam (AIP), in samenwerking met wetenschappers in China en Estland, ontdekt dat deze lange stromen van sterrenstelsels op schalen van honderden van miljoenen lichtjaren om hun as draaien.
Een rotatie van deze omvang is nog nooit eerder waargenomen (Nature Astronomy).
Kosmische filamenten zijn enorme ‘bruggen’ van sterrenstelsels en donkere materie die clusters van sterrenstelsels met elkaar verbinden.
Ze geleiden sterrenstelsels naar de grote clusters die zich aan hun uiteinden bevinden.
Dat deze filamenten roteren, hebben de astronomen vastgesteld aan de hand van gegevens van de Sloan Digital Sky Survey, een hemelverkenning waarbij de roodverschuivingen, en daarmee ook de snelheden, van honderdduizenden sterrenstelsels zijn gemeten.
Hoewel filamenten dunne, honderden miljoen lichtjaren lange cilinders zijn, qua vorm vergelijkbaar met een potlood, bedraagt hun diameter slechts een paar miljoen lichtjaar.
Op deze kolossale schalen gedragen de afzonderlijke sterrenstelsels zich als stofkorrels.
Terwijl ze langs de as van het filament bewegen, draaien ze ook rond de as ervan.
Welk fysisch mechanisme verantwoordelijk is voor deze kurkentrekkerachtige beweging is nog onduidelijk.
Volgens het standaardmodel voor de vorming van structuren in het heelal, zijn filamenten ontstaan doordat materie in het vroege heelal naar plekken stroomde waar de materiedichtheid bij toeval wat groter was dan elders.
Omdat er niets draaide in het vroege heelal, zou deze toestroom geen draaiing of werveling mogen vertonen.
De draaiing van de filamenten zou dus tijdens de vorming van deze grote structuren moeten zijn ontstaan. (EE)
(Image Credit: AIP/ A. Khalatyan/ J. Fohlmeister)
