Volksterrenwacht Urania in Hove (nabij Antwerpen) is één van de zes Vlaamse Volkssterrenwachten.
Oprichting
De jaren zestig waren een periode van een ongeremd geloof in wetenschap en technologie. De sky was niet langer de limit, en ‘loop naar de Maan’ werd een uitdaging. Plots kwam de ruimte dichtbij en wilden mensen meer te weten komen over het heelal. Een zomercursus sterrenkunde in Hove had zodanig succes dat het idee kwam voor iets permanents. Net in de dagen dat de mens zijn eerste stappen op de Maan zette, werd de figuurlijke eerste steen gelegd voor Volkssterrenwacht Urania. Een centrum waar de link gelegd werd tussen de geïnteresseerde burger en de erudiete wetenschapper. Een volkssterrenwacht zou iedereen de kans geven om zelf door een telescoop de wonderen van het firmament te aanschouwen en hier correcte duiding bij krijgen. Het was ook een periode van emancipatie. Vragen stellen werd bon ton, de wereld werd begrijpbaar geacht, de deur naar de kosmos stond wijd open. Met een knipoog naar het verleden, en het nodige respect voor de eerste denkers uit de oudheid, werd de nieuwe sterrenwacht Urania genoemd. Urania was één van de negen muzen, dochters van Zeus en Mnemosyne, maar vooral inspirerende geesten. Urania was de muze van de sterrenkunde, die ondertussen al bijna 50 jaar lang talloze geesten in Hove en ruime omgeving heeft weten te inspireren.
Locatie en infrastructuur
Sterrenwachten staan doorgaans in afgelegen gebieden, waar omgevingsfactoren, en vooral het kunstlicht, de observaties niet beïnvloeden. Volkssterrenwachten hebben als taak de ontdekkingen in de sterrenkunde tot bij de man in de straat te brengen. Zij moeten dan ook goed bereikbaar zijn.
Hove is een gemeente in de zuidrand van Antwerpen, en dus uitstekend bereikbaar. De stedelijke omgeving in het goed verlichte Vlaanderen is dan wel een minpunt, maar voor educatieve doeleinden zijn net de helderste hemellichamen zoals de maan en planeten het meest geschikt. Iemand Saturnus’ ringen door een telescoop laten zien, kan genoeg zijn om een levenslange interesse in astronomie te laten ontbranden.
De Gobelijn-telescoop in onze waarnemingstoren, een 40 cm Cassegrain-telescoop en speciaal voor Urania op maat gemaakt in Duitsland, staat garant voor een uitzonderlijke beeldkwaliteit. De telescoop is genoemd naar professor Gobelijn, de verstrooide “professor in alles” uit de Vlaamse stripreeks “Jommeke”.
Urania is een produkt van de jaren zestig en het geesteskind van een katholiek priester, Z.E.H. Hendrik Van Gaal. Mocht een link tussen een priester en sterrenkunde vreemd klinken, vergeet dan niet dat ook de vader van de oerknal-theorie, Georges Lemaître, een Belgische priester was. Het Vaticaan heeft zelf verschillende sterrenwachten en talrijke, al dan niet geestelijke, astronomen in dienst.
Van Gaal, die bovendien ook architect was, bouwde een complex dat bestond uit een parochiekerk, een lokale kleuter- en lagere school, een cultureel centrum, een pastoriewoning en een sterrenwacht.
De astroshop heeft ook een webshop: www.astroshopurania.be.
Bezoek de jaarlijks wisselende tentoonstelling in de zaal waar je tevens een unieke meteorietencollectie bewondert, met o.a. een stukje Chelyabinsk, een maan- en marsmeteoriet! Wandel door de gang – met schaalmodel van het zonnestelsel – naar onze astrobar en kies een biertje uit ons ruim assortiment Belgische bieren.
Urania beschikt over de grootste privé-bibliotheek over sterrenkunde in Vlaanderen.
Als kers op de taart nemen we je graag mee naar ons planetarium! Sinds 2015 zijn we de trotse behoeders van een Zeiss ZKP2-planetarium, dat voordien in de Antwerpse Zoo gehuisvest was. Momenteel staat het opgesteld in een mobiele koepel, in een niet meer gebruikte vleugel van de parochiekerk. Daar zal in de loop van dit jaar verandering in komen, wanneer we het gebouw grondig renoveren en voorzien van een 8-meter koepel, met 45 comfortabele zitplaatsen.
Organisatie
De vereniging telt momenteel meer dan 700 leden. Met al onze activiteiten bereiken we jaarlijks meer dan 10 000 mensen!
Urania steunt voor een groot deel op vrijwilligerswerking. De vereniging is in de loop der jaren echter te groot en te actief geworden om volledig op onbezoldigde medewerkers te functioneren. Er zijn momenteel 4 personen voor wie de sterrenwacht hun hoofdberoep is. Daarnaast kunnen we rekenen op de onbaatzuchtige inzet van een honderdtal vrijwilligers.
Meer info op onze website: www.urania.be. We zijn tevens actief op Facebook, Twitter, Instagram en LinkedIn.