Een reuzenplaneet die om de dubbelster HD 106906 draait heeft veel gemeen met de zogeheten Planeet Negen in ons eigen zonnestelsel, waarvan het bestaan overigens nog lang niet zeker is. Astronomen leiden dit af uit de baan van de reuzenplaneet, die nu voor het eerst met de Hubble Space Telescope is bepaald.
Planeet Negen is de hypothetische planeet die verantwoordelijk wordt gehouden voor overeenkomsten tussen de banen van een groep ijswerelden in de buitenwijken van ons zonnestelsel.
HD 106906 is een 15 miljoen jaar oude dubbelster die op een afstand van ongeveer 340 lichtjaar in het sterrenbeeld Crux (Zuiderkruis) staat.
Het paar wordt omringd door een asymmetrische schijf van gas en stof waarvan de binnenrand op 65 astronomische eenheden van het paar ligt en de buitenrand op ongeveer 370 tot 550 AE.
In 2013 werd buiten deze stofschijf een planeet ontdekt.
Die zou een massa van zo’n elf maal die van Jupiter hebben, maar over zijn baan en omlooptijd was toen nog niets bekend.
Meiji Nguyen en collega’s hebben met behulp van de Hubble Space Telescope de posities van deze planeet in 2004 en 2017 nauwkeurig gemeten en daaruit zijn baan afgeleid.
Daaruit blijkt dat de planeet in een vrij elliptische baan op een afstand van gemiddeld zo’n 850 AE rond de dubbelster draait en dat deze baan een hoek van ongeveer 40 graden met de vlak van het binnenste deel van de stofschijf maakt.
De omlooptijd zou zo’n 10.000 jaar bedragen.
Deze baanelementen zijn vergelijkbaar met die van de hypothetische Planeet Negen in de buitenwijken van ons zonnestelsel.
Mocht hij werkelijk bestaan, dan is de planeet waarschijnlijk veel dichter bij de zon ontstaan, daarna in een heel langgerekte baan geslingerd en vervolgens op grote afstand door een passerende ster in een meer cirkelvormige baan gedirigeerd, ver buiten de invloed van de andere planeten.
Nguyen en collega’s suggereren nu dat HD 106906 op een soortgelijke wijze in zijn huidige wijde baan kan zijn gekomen.
Misschien door de wisselwerking met een andere planeet of met de centrale dubbelster.
In dat geval zou het ontstaan van zulke verre detached planeten wellicht een algemeen voorkomend verschijnsel zijn. (GB/Astronomical Journal)
(Image Credit: ESA/Hubble, M. Kornmesser)
