Een onderzoeksteam onder leiding van Dániel Apai van de Universiteit van Arizona heeft een bandenpatroon ontdekt in de atmosfeer van Luhman 16B, een bruine dwerg op iets meer dan zes lichtjaar afstand.
De structuur wordt toegeschreven aan stromingen in de atmosfeer van dit ‘mislukte’ sterretje (The Astrophysical Journal).
Bruine dwergen zijn hemelobjecten die het midden houden tussen een ster en een planeet.
Ze zijn ongeveer net zo groot als de planeet Jupiter, maar hebben veelal tientallen keren zoveel massa.
Omdat ze minder massa hebben dan de allerkleinste sterren, is de druk in hun kern niet hoog genoeg om atomen te fuseren zoals sterren dat doen.
Daardoor koelen bruine dwergen, die kort na hun ‘geboorte’ nog relatief heet zijn, mettertijd af.
Om te onderzoeken of de atmosfeer van zo’n bruine dwerg overeenkomsten vertoont met die van een zware gasplaneet als Jupiter, hebben Apai en zijn collega’s helderheidsgegevens van Luhman 16 AB geanalyseerd.
Deze data zijn afkomstig van TESS – een satelliet die de helderheden van stellaire objecten meet om zo eventuele exoplaneten te kunnen opsporen.
Luhman 16 AB bestaat uit twee om elkaar wentelende bruine dwergen.
De TESS-data laten zien dat met name Luhman B kleine periodieke helderheidsfluctuaties vertoont – geen afzonderlijke pieken, maar regelmatig optredende clusters van korte piekjes. Een gedetailleerde analyse aan de hand van computersimulaties laat zien dat de fluctuaties verklaarbaar zijn als deze bruine dwerg net zo’n bandenstructuur vertoont als Jupiter.
De banden zelf zijn van zo’n grote afstand niet te zien, maar door de draaiing van de bruine dwerg kijken we – of beter gezegd: TESS – afwisselend tegen lichtere en donkerdere delen van het bandenpatroon aan.
De banden in de atmosferen van gasplaneten en bruine dwergen zijn vergelijkbaar met de straalstromen in de aardatmosfeer.
Ze worden veroorzaakt door winden op grote hoogte die min of meer evenwijdig aan de evenaar lopen. (EE)
(Image Credit: Daniel Apai)
