De kernmassa van de reusachtige exoplaneet WASP-107b is veel geringer dan nodig wordt geacht voor de ontwikkeling van een immens omhulsel van gas zoals planeten als Jupiter en Saturnus die vertonen.
Deze intrigerende ontdekking onder leiding van astronomen van de Universiteit van Montreal (Canada) wijst erop dat zulke gasreuzen zich veel gemakkelijker kunnen vormen dan tot nu toe werd aangenomen (Astronomical Journal.
Exoplaneet WASP-107b werd in 2017 ontdekt bij WASP 107, een ster op ongeveer 212 lichtjaar afstand in het sterrenbeeld Maagd.
De planeet, die ongeveer net zo groot is als Jupiter, bevindt zich heel dicht bij zijn ster: hun onderlinge afstand is zestien keer zo klein als de afstand zon-aarde.
Kort na zijn ontdekking werd geschat dat WASP-107b acht keer zo weinig massa heeft als Jupiter.
Maar nieuwe waarnemingen van de schommelbeweging van moederster WASP-107, verricht met de Keck-telescoop op Hawaï, laten zien dat WASP-107b nóg minder om het lijf heeft: hij heeft tien keer zo weinig massa als Jupiter en behoort daarmee definitief tot de ‘suikerspin-planeten’.
Modelberekeningen wijzen erop dat de vaste kern van de planeet hooguit vier keer zoveel massa heeft als de aarde.
Dat zou betekenen dat de gasmantel van WASP-107b maar liefst 85 procent van zijn totale massa vertegenwoordigt.
Ter vergelijking: bij de ongeveer even grote planeet Neptunus komt slechts ongeveer 10 procent van de massa voor rekening van de gaslaag.
De grote vraag is nu hoe zo’n bescheiden ‘groeikern’ van vier aardmassa’s zoveel gas om zich heen heeft weten te verzamelen.
Volgens de Canadese astronomen is de meest waarschijnlijke verklaring dat WASP-107b op grote afstand van zijn ster is ontstaan.
Daar waren de temperaturen tijdens het vorming van de planeet laag genoeg om grote hoeveelheden gas aan te trekken.
Vervolgens zou de planeet, bijvoorbeeld na interacties met naburige planeten, naar zijn huidige krappe omloopbaan zijn ‘gemigreerd’.
De recente Keck-waarnemingen lijken inderdaad in deze richting te wijzen.
Er is nu namelijk een tweede planeet bij WASP-107 ontdekt, die drie keer zoveel massa heeft als WASP-107b.
De nieuwe planeet, WASP-107c, bevindt zich bovendien veel verder van de ster en doorloopt een sterk ellipsvormige baan.
Dat laatste wijst erop dat het planetenstelsel een roerig verleden heeft gehad. (EE)
(Image Credit: ESA/HUBBLE, NASA, M. KORNMESSER)
