Onderzoekers die gebruik maken van ESO’s Very Large Telescope (VLT) hebben een exotische exoplaneet waargenomen waar vermoedelijk regens van ijzer voorkomen.
Aan de dagzijde van deze ultrahete reuzenplaneet lopen de temperaturen op tot boven de 2400 graden Celsius, hoog genoeg om metalen te doen verdampen. Krachtige winden transporteren de ijzerdamp naar de nachtzijde, waar hij tot ijzerdruppeltjes condenseert (Nature).
Het vreemde verschijnsel ontstaat doordat de planeet altijd hetzelfde halfrond naar zijn moederster toekeert.
Op het andere, koelere, halfrond is het altijd donker.
Net als onze maan vertoont WASP-76b ‘synchrone rotatie’: één draaiing om zijn as duurt net zo lang als één omloop om zijn ster.
Aan zijn dagzijde ontvangt de planeet duizenden keren meer straling van zijn moederster als de aarde van de zon.
Het is er zo heet dat moleculen in atomen worden gesplitst, en metalen zoals ijzer verdampen en in de atmosfeer terechtkomen.
Het extreme temperatuurverschil tussen dag- en nachtzijde resulteert in krachtige winden die de ijzerdamp van de ultrahete dagzijde naar de koelere nachtzijde transporteren, waar de temperaturen tot ongeveer 1500 graden Celsius dalen.
Volgens het nieuwe onderzoek verschillen niet alleen de dag/nacht-temperaturen op WASP-76b, ook heeft elk halfrond zijn eigen chemische eigenschappen, zo blijkt uit waarnemingen met het nieuwe ESPRESSO-instrument van de VLT.
Aan de ‘avondgrens’ van de planeet, die de dagzijde van de planeet van de nachtzijde scheidt, is een sterke signatuur van ijzerdamp gedetecteerd.
Maar verrassend genoeg is aan de ochtendkant geen ijzerdamp te zien.
Volgens de astronomen komt dit doordat het ijzer ’s nachts condenseert en neerregent.
Exoplaneet WASP-76b draait om een ster die zich op een afstand van 640 lichtjaar in het sterrenbeeld Vissen bevindt. (EE) (Image credit: ESO/M. Kornmesser)
