Astronomen hebben de aanwezigheid van ozon in de aardatmosfeer aangetoond.
Dat gas was natuurlijk al veel eerder waargenomen, maar deze keer gebeurde dat via een maansverduistering.
Het door de maan teruggekaatste zonlicht gaat namelijk eerst door de atmosfeer van de aarde en vertoont daardoor sporen van diens samenstelling.
Net zoals bij het licht van een exoplaneet die voor zijn ster langs beweegt.
Tijdens een maansverduistering gedraagt de aarde zich als het ware als een exoplaneet.
Tijdens de maansverduistering van 21 januari 2019 werd de maan in ultraviolet licht waargenomen met de Space Telescope Imaging Spectrograph van de Hubble Space Telescope gedurende drie omlopen rond de aarde.
Tijdens de eerste omloop was de maan totaal verduisterd, tijdens de tweede gedeeltelijk en tijdens de derde was de eclips voorbij.
Het was de eerste waarneming van een maaneclips met een ruimtetelescoop.
Gedurende elke omloop werd een gebiedje van slechts enkele kilometers groot nabij het midden van de maanschijf waargenomen.
Dat was geen sinecure vanwege de relatief snelle, niet lineaire beweging van de maan ten opzichte van de telescoop.
Hubble’s software kan namelijk alleen lineaire bewegingen compenseren en dus moest hier een ingewikkelder methode worden gebruikt.
In het spectrum van het door de maan teruggekaatste zonlicht werd het sterke signaal van ozon gevonden, tijdens de totaliteit op golflengten tussen 4500 en 5700 ångstöm (Å)
en tijdens de gedeeltelijke eclips ook tussen 3000 en 3300 Å.
Ozon ontstaat uit zuurstof door middel van fotosynthese, een van de belangrijkste tekenen van biologische activiteit, ofwel leven.
In de toekomst zullen astronomen ook bij exoplaneten naar deze en andere biomarkers gaan zoeken.
Die kunnen zich verraden als zo’n planeet voor zijn ster langs schuift en het licht van de ster door de atmosfeer van de planeet beweegt.
In deze gevallen wordt er dus naar de exoplaneet zelf gekeken.
De Hubble-waarneming van de aarde als exoplaneet voor de zon moest via de omweg van de maan omdat de ruimtetelescoop nooit direct naar de zon mag kijken. (GB/Astronomical Journal, te publiceren)
(This artist’s rendition shows the Hubble Space Telescope observing a lunar eclipse in January 2019. (ESA/Hubble, M. Kornmesser) (Uit Zenit december 2020)
