Astronomen hebben wolken van koud gas ontdekt die diep zijn ingebed in grotere wolken van superheet gas in het centrum van ons Melkwegstelsel. De ontdekking suggereert dat de deze Fermi-bellen veel jonger zijn dan tot nu toe werd aangenomen. Fermi-bellen zijn enorme structuren van heet gas die zich boven en onder de Melkwegschijf uitstrekken tot op afstanden van ongeveer 25.000 lichtjaar. Ze zijn in 2010 voor het eerst gezien met telescopen die gammastraling detecteren. Een team onder leiding van Rongmon Bordol van North Carolina State University (VS) heeft de Fermi-bellen nu waargenomen met de Green Bank-radiotelescoop, om zo meer te weten te komen over de samenstelling en de snelheid van het daarin aanwezige gas. Het meeste gas in de Fermi-bellen heeft een temperatuur van ongeveer een miljoen graden Celsius, maar tot hun verrassing ontdekten de onderzoekers verspreid in de bellen ook dichte, relatief koude wolken van neutraal waterstofgas, met temperaturen van slechts ongeveer tienduizend graden Celsius – dus minstens honderd keer zo koel als hun omgeving. Dat is verrassend, omdat de uitstroom van de superhete gassen van de Fermi-bellen het koelere gas allang had moeten verdrijven. ’Het is alsof je ijsblokjes ontdekt in een vulkaan,’ aldus de astronomen. ‘Computermodellen van interacties tussen koel gas en heet uitstromend gas in extreme omgevingen zoals de Fermibellen laten zien dat het koele gas doorgaans binnen enkele miljoenen jaren wordt verdreven – een tijdschaal die overeenkomt met eerdere schattingen van de leeftijd van de Fermibellen’, aldus Bordoloi. ‘De wolken zouden helemaal niet meer kunnen bestaan als de Fermibellen 10 miljoen jaar of ouder waren’. Het team is er tevens in geslaagd om de snelheid te berekenen waarmee de gassen bewegen: ongeveer anderhalf miljoen kilometer per uur. Volgens Bordeloi bevestigt dit dat de Fermi-bellen een recent verschijnsel zijn: ‘Deze wolken bestonden nog niet toen de dinosauriërs op aarde rondzwierven. Kosmisch gezien is een miljoen jaar een oogwenk.’ (EE) (Image credit: NSF/AUI/NSF NRAO/P.Vosteen)
