Een middelzwaar zwart gat in een klein sterrenstelsel op ongeveer 850 miljoen lichtjaar heeft zijn bestaan verraden toen het een ster die te dichtbij kwam opslokte.
De ‘sloop’ van de ster, een zogeheten tidal disruption event met de aanduiding AT 2020neh, ging gepaard met een intense uitbarsting van licht, die het gezamenlijke licht van alle sterren in het dwergsterrenstelsel even overtrof (Nature Astronomy).
De uitbarsting werd in oktober 2020 opgemerkt door astronomen van het Young Supernova Experiment, een survey die als doel heeft om kosmische explosies en andere hemelverschijnselen van tijdelijke aard op te sporen.
In de kernen van alle grote sterrenstelsels, waaronder ons eigen Melkwegstelsel, bevindt zich een kolossaal zwart gat dat miljoenen of zelfs miljarden keren zoveel massa heeft als onze zon.
Het vermoeden bestaat dat deze ‘monsters’ zijn ontstaan uit kleinere zwarte gaten van middelbare massa, d.w.z. duizenden tot honderdduizenden zonsmassa’s.
Het idee is dat het vroege heelal wemelde van de kleine sterrenstelsels, die mettertijd met elkaar zijn gefuseerd of zijn opgeslokt door grotere sterrenstelsels.
Daarbij voegden de kernen van de betrokken stelsels zich samen tot steeds groter wordende zwarte gaten.
De vraag is echter of alle dwergsterrenstelsels ook daadwerkelijk een middelzwaar zwart gat in hun kern hebben.
De gebruikelijke techniek om zwarte gaten op te sporen, bijvoorbeeld via de röntgenstraling die ze uitzenden wanneer ze materie uit hun omgeving opslokken, zijn veelal niet gevoelig genoeg.
Hierdoor is in nog maar weinig dwergsterrenstelsels een middelzwaar zwart aangetroffen.
De hoop bestaat dat waarnemingen van tidal disruption events zoals AT 2020neh uiteindelijk meer duidelijkheid zullen geven over de aanwezigheid van middelzware zwarte gaten in kleine sterrenstelsels. Daarbij is het wel van belang om zo’n gebeurtenis in een zo vroeg mogelijk stadium op te merken.
De duur van de uitbarsting kan namelijk worden gebruikt om de massa van het centrale zwarte gat te meten. (EE)
(Image Credit: NASA, ESA, Ryan Foley/UC Santa Cruz)
