Gegevens van de Parker Solar Probe, die bezig is om onze zon van dichtbij te onderzoeken, tonen een chaotische wereld van solitaire plasmagolven, omklappende magnetische velden en verre zonnewinden, beheerst door de rotatie van de zon.
Dat schrijven onderzoekers in vier artikelen die in het wetenschappelijke tijdschrift Nature zijn verschenen.
De Parker Solar Probe moet helpen verklaren waarom de corona van de zon naar buiten toe heter wordt en wat de oorzaak is van de versnelling van de zonnewind, de stroom van geladen deeltjes die voortdurend uit de corona ontsnapt.
De nieuwe waarnemingen laten zien dat de rotatie van de zon tot op grote afstand van invloed is op de zonnewind.
Van tevoren was al bekend dat het magnetische veld in de onmiddellijke nabijheid van de zon deze wind meesleurt, maar verwacht was dat dit effect naar buiten toe zou afnemen.
Ook daar blijkt de zonnewind echter gevoelig te zijn voor de draaiing van de zon. Hoe dat kan is nog onduidelijk.
Ook de waarnemingen van het magnetische veld van de zon, waarvan wordt aangenomen dat het een rol speelt bij de raadsel van de coronale opwarming, hebben een verrassing opgeleverd.
Vanaf de aarde was al geconstateerd dat daarbij magnetische oscillaties, zogeheten Alfvén-golven, optreden.
Sommige onderzoekers meenden dat dit overblijfselen waren van het onbekende mechanisme dat de opwarming veroorzaakt.
Maar nu zijn er dichter bij de zon afwijkende Alfvén-golven opgespoord die vier keer zoveel energie hebben als de normale golven in hun omgeving.
Ze vertonen snelheidspieken van 500.000 km/uur die dermate krachtig zijn dat ze het magnetische veld ter plaatse van richting doen omkeren.
Vermoed wordt nu dat ook deze snelheidspieken wel eens de oorzaak kunnen zijn van het feit dat de zonnecorona naar buiten toe heter wordt.
De Parker Solar Probe werd op 12 augustus 2018 gelanceerd.
Hij volgt een langgerekte omloopbaan waarvan het binnenste punt geleidelijk steeds dichter bij de zon komt te liggen.
Uiteindelijk zal, in 2025, een kleinste afstand van ruwweg 7 miljoen kilometer worden bereikt.
Tot nu toe is de ruimtesonde niet dichterbij gekomen dan 24 miljoen kilometer. (EE)
