Net als bij Jupiter komen in de atmosfeer van de planeet Neptunus geregeld grote wervelstormen tot ontwikkeling.
De eerste werd in 1989 ontdekt door de met hoge snelheid passerende ruimtesonde Voyager 2.
Latere exemplaren zijn vastgelegd met de Hubble-ruimtetelescoop en grote telescopen op aarde.
De meest recente grote storm op Neptunus, die net als zijn voorgangers waarneembaar is als een donkere vlek, is in september 2018 door ‘Hubble’ ontdekt.
Waarnemingen van een jaar later lieten zien dat deze vlek geleidelijk richting evenaar bewoog, waar wervelstormen als deze doorgaans verpieteren.
Tot verrassing van planeetwetenschappers is de wervelstorm echter op zijn schreden teruggekeerd en beweegt hij nu weer noordwaarts.
Dit gedrag is nog niet eerder waargenomen.
Verrassend was ook dat een stukje verderop, iets dichter bij de evenaar, tijdelijk een iets kleinere donkere vlek te zien was.
De donkere wervelstormen in de atmosfeer van Neptunus zijn hogedrukgebieden die op gematigde breedten kunnen ontstaan en vervolgens richting evenaar migreren.
Hun aanvankelijke stabiliteit hebben ze te danken aan het corioliseffect, maar naarmate zo’n stormcomplex richting evenaar opschuift, wordt dit effect zwakker en valt de wervelstorm uiteen. Computersimulaties ‘voorspellen’ dat de wervelstormen ongeveer in rechte lijn richting evenaar migreren, totdat het corioliseffect te zwak is geworden om ze in stand te houden.
Bij de grote wervelstorm van 2018 is het echter niet zo ver gekomen: hij keerde om voordat hij bezweek.
Of dat te maken had met de ‘afsplitsing’ van de kleinere wervelstorm is nog onduidelijk.
Voorlopig staan planeetwetenschappers voor een raadsel. (EE)
(Image Credit: NASA, ESA, M.H. Wong (University of California, Berkeley), and A. Simon (NASA Goddard Space Flight Center)
