Naast de vier aardse planeten in ons zonnestelsel zijn er vier stuk grotere planeten. Twee daarvan zijn de zogenaamde gasreuzen. Dit zijn Jupiter en Saturnus, de twee grootste planeten van de acht. Wat moet je weten over deze reuzen?
Onstaan van deze gasbollen
Jupiter en Saturnus zijn net als de aardse planeten ontstaan door het samentrekken van stof en ijs in de zonnenevel. Doordat de afstand tot de zon verder is en het daarmee kouder is, worden er sinds het onstaan van de zon meer gassen vastgehouden door deze reuzen. De zonnewind zorgde ervoor dat verdere gassen werden verdreven uit het zonnestelsel en daardoor vormden er niet meer gasreuzen.
Wat voor gassen zijn het?
De samenstelling van de twee gasreuzen zou volgens onderzoeken niet veel van elkaar verschillen. De kern van beide planeten bestaat uit silicaten en metaal. Vervolgens is er een laag met metallische waterstof en daaromheen ligt weer een laag moleculaire waterstof. Vooral het metallische waterstof heeft een sterke invloed op de planeten. Deze “mantel” zou elektrische stroom goed geleiden en zorgen voor een magnetisch veld.
Stevig weer!
Op de gasreuzen is een atmosfeer aanwezig waardoor er ook een vorm van weer is. Er zijn wolken zichtbaar en het kan er een stuk steviger waaien dan op de aarde. Wolken hebben meerdere kleuren en een storm duurt eeuwen. Op Jupiter bevindt zich de zichtbare ‘Grote Rode Vlek’, een storm die al honderden jaren duurt. Daarnaast onweert het flink. De kracht van de bliksem zou minstens honderd keer zo sterk zijn dan op de aarde.
De opvallende ringen
Beide gasreuzen hebben planetaire ringen. Vooral die van Saturnus is bekend, aangezien deze ring een stuk beter te zien zijn doordat deze als een soort regenboog rond de planeet beweegt. De ringen bestaan uit kleinere ringen van een millimeter tot enkele meters breed, welke deeltjes steen en ijs bevatten. De ringen zijn enkele kilometers dik en het geheel bestaat uit in ieder geval meer dan 100.000 ringen die van elkaar gescheiden zijn.
Flinke hoeveelheid manen!
Waar de aarde maar één maan kent, heeft Jupiter voor zover bekend maar liefst 79 manen met uiteenlopende afmetingen. De grootste manen heten Io, Europa, Ganymedes en Callisto en deze werden logischerwijs als eerste ontdekt, door Galileo Galilei in 1610. Opvallend is dat we tot 2001 nog maar 12 manen in kaart hadden gebracht. Saturnus heeft er voor zover bekend 65 manen, met Titan als grootste maan.