In oktober 2018 werd een kleine ster aan flarden gescheurd toen hij te dicht bij een zwart gat in een sterrenstelsel op 665 miljoen lichtjaar van de aarde kwam.
Nu, drie jaar later, lijkt datzelfde zwarte gat resten van de ster terug de ruimte in te blazen (Astrophysical Journal).
Een onderzoeksteam, onder leiding van Yvette Cendes van het Center for Astrophysics | Harvard & Smithsonian (CfA) heeft ontdekt dat het zwarte gat momenteel materiaal uitstoot met de helft van de lichtsnelheid.
Maar onduidelijk is waarom deze uitstroom zo laat op gang is gekomen. Het team ontdekte de verrassende uitbarsting bij een verkenning van diverse zwarte gaten die de afgelopen jaren sterren hebben opgeslokt.
Een tidal disruption event noemen astronomen dat, of kortweg TDE. Uit radiogegevens van de Very Large Array (VLA) in New Mexico (VS) bleek dat het zwarte gat in juni 2021 om onduidelijke redenen weer was opgeleefd.
Na deze ontdekking verzamelden de astronomen gegevens van de TDE, met de aanduiding AT2018hyz, op verschillende golflengten met onder meer de VLA, de ALMA-radiosterrenwacht in Chili, de MeerKAT-radiotelescoop in Zuid-Afrika en de Chandra-ruimtetelescoop.
De radiowaarnemingen van AT2018hyz bleken het opvallendst. Na drie jaar ‘radiostilte’ was het object opgebloeid tot een van de helderste TDE’s die ooit zijn waargenomen.
Het was al bekend dat TDE’s af en toe wat van het opgeslokte stermateriaal terug de ruimte in blazen. Astronomen beschouwen zwarte gaten dan ook als slordige eters, niet alles wat ze proberen te verorberen komt in hun ‘mond’ terecht.
Maar zo’n uitstroom ontwikkelt zich normaal gesproken kort na een TDE, niet jaren later.
De vraag is nu hoe normaal zo’n late oprisping is.
Volgens de astronomen is het best mogelijk dat zoiets vaker voorkomt, maar dat tot nu toe niet lang genoeg naar TDE’s is gekeken om dat te kunnen vaststellen. (EE)
(Image Credit: DESY, Science Communication Lab)
