Een internationaal onderzoeksteam, onder leiding van Bibiana Prinoth van de Universiteit van Lund (Zweden), heeft de atmosfeer van WASP-189b, een van de meest extreme exoplaneten die we kennen, onderzocht.
De resultaten wijzen erop dat deze atmosfeer uit verschillende lagen bestaat, net als de atmosfeer van de aarde (Nature Astronomy).
WASP-189b is 322 lichtjaar van ons verwijderd.
Waarnemingen die in 2020 zijn gedaan met de CHEOPS-satelliet hebben onder meer uitgewezen dat de exoplaneet twintig keer zo dicht bij zijn moederster staat als de aarde bij de zon, en een dagtemperatuur heeft van 3200 graden Celsius.
Recenter onderzoek met de HARPS-spectrograaf van de ESO-sterrenwacht op La Silla (Chili) heeft astronomen nu voor het eerst in staat gesteld om de atmosfeer van deze Jupiter-achtige planeet nader te bestuderen. Prinoth en haar team hebben het licht gemeten dat afkomstig is van de moederster van de planeet en door diens atmosfeer heen schijnt.
Daarbij wordt een deel van het sterlicht geabsorbeerd door gassen in de planeetatmosfeer, die daardoor een karakteristieke ‘vingerafdruk’ achterlaten in het spectrum van de ster.
Uit deze vingerafdruk leiden de astronomen af dat de atmosfeer van WASP-189b onder meer ijzer, chroom, vanadium, magnesium en mangaan bevat, dit alles in gasvorm uiteraard.
Een andere interessante stof die de onderzoekers hebben ontdekt, is titaniumoxide.
Deze verbinding speelt in de atmosfeer van WASP-189b mogelijk een vergelijkbare rol als het ozon in de aardatmosfeer.
Net als ozon absorbeert titaniumoxide ultraviolette straling. Bij hun analyse van de waarnemingen constateerden de astronomen dat de ‘vingerafdrukken’ van de verschillende gassen in de atmosfeer van WASP-189b enigszins veranderd waren ten opzichte van hun verwachtingen.
Ze denken dat deze veranderingen kunnen zijn veroorzaakt door sterke winden en andere processen.
Het feit dat de vingerafdrukken van de verschillende gassen op verschillende manieren zijn veranderd, wijst er volgens hen op dat ze in afzonderlijke lagen voorkomen.
Tot voor kort gingen astronomen ervan uit dat de atmosferen van extreem hete gasplaneten als WASP-189b min of meer één geheel vormen.
Maar het lijkt er nu dus op dat ook de atmosferen van dit soort planeten een complexe driedimensionale structuur kunnen vertonen. (EE)
(Image Credit: Bibiana Prinoth)
