Er zijn al geruime tijd sterke aanwijzingen dat zich tussen de ijskorst en de gesteentemantel van de Jupitermaan Europa een circa 125 kilometer diepe oceaan van water bevindt.
Sommige onderzoekers speculeren zelfs dat zich daarin leven heeft kunnen ontwikkelen.
Nieuw onderzoek heeft nu aangetoond dat er in de bodem van deze ondergrondse oceaan waarschijnlijk vulkanische activiteit plaats vindt.
Nieuw voer dus voor speculaties over mogelijke levensvormen aldaar.
Deze verscholen oceaan bevriest niet doordat hij van onderen wordt verwarmd.
Die warmte ontstaat door het verval van radioactieve isotopen in de mantel en kern en doordat Europa tijdens zijn omloop rond Jupiter door getijdenkrachten voortdurend wordt gekneed.
Eerstgenoemde warmtebron neemt in de loop der tijd langzaam af, maar de tweede blijft aanwezig, zij het variabel als gevolg van veranderingen in de baan van Europa.
Marie Běhounková en collega’s hebben met behulp van driedimensionale modellen van het inwendige van Europa aangetoond dat het netto resultaat van deze twee warmtebronnen is dat de gesteentemantel onder de ondergrondse oceaan zo sterk wordt verhit dat hij plaatselijk smelt en er onder de oceaan vulkanische activiteit plaatsvindt.
Die activiteit is momenteel het sterkst op hogere breedten, waar het meeste materiaal uit de mantel omhoog komt.
Dat gesmolten materiaal zal vooral rond de evenaar weer omlaag zakken.
Dezelfde vulkanische activiteit vindt ook plaats in de oceaanbodems op aarde.
In dit milieu, waar geen straaltje zonlicht doordringt, levert deze activiteit de chemische energie voor het in stand houden van exotische levensvormen.
Ook in de oceaanbodem op Europa zou dat het geval kunnen zijn, mocht daar ooit leven zijn ontstaan.
De astronomen denken dat Europa’s vulkanische activiteit wellicht met behulp van ruimtesondes kan worden aangetoond.
Bijvoorbeeld via de gassen of vaste deeltjes die door spleten in de ijskorst naar de ruimte ontsnappen.
In 2022 en 2024 willen respectievelijk de ESA en de NASA de Jupiter Icy Moons Explorer (JUICE) en de Europa Clipper lanceren die bij Europa naar onder andere sporen van onderzeese vulkanische activiteit zullen gaan zoeken. (GB/AGU)
(Image Credit: NASA/JPL-Caltech/SETI Institute)
