Image default

Voor het eerst kooldioxide in een Centaur ontdekt

Amerikaanse astronomen hebben voor het eerst kooldioxide in een Centaur gevonden. Centaurs zijn ijsachtig hemellichamen die tussen de reuzenplaneten rond de zon draaien en vooral door de zwaartekracht van Jupiter en in mindere mate door die van Saturnus worden verstoord. De betreffende Centaur heet 39P/Oterma, die momenteel tussen Jupiter en Saturnus rond de zon draait. Het is een actieve Centaur, die af en toe een coma en een staart krijgt en dan op een komeet lijkt. Oterma werd in juli 2022, toen hij het dichtst bij de zon stond, waargenomen met de James Webb Telescope. In het infraroodspectrum werd toen de straling van kooldioxide waargenomen. Uit de intensiteit is afgeleid dat dit gas in een tempo van 6×1023 moleculen per seconde uit het ijzige oppervlak ontsnapt. Ondanks dit onvoorstelbaar grote getal gaat het hier om de laagste waarde die ooit bij een ijswereld is gemeten. Bij Centaurs was dat eerder nog nooit gelukt en bij enkele kometen ging het steeds om hogere concentraties. Olga Harrington Pinto en collega’s melden dan ook niet zonder trots dat Webb momenteel de enige telescoop is die deze meting kon verrichten. Hoewel kooldioxide en water(damp) in dit soort ijswerelden moeilijker zijn te detecteren dan koolmonoxide, werden CO en H2O niet in het spectrum van Oterma gevonden. In dit opzicht onderscheidt de Centaur zich van bijvoorbeeld Schwassman-Wachmann 1, een andere Centaur die deze moleculen op een vergelijkbare afstand van de zon wel vertoonde. De non-detectie zou het gevolg kunnen zijn van het feit dat de meeste Centaurs zich gedurende een groot deel van hun omloopbaan in een gebied bevinden waar het te warm is om hun CO en H2O in de vorm van ijs te kunnen vasthouden. Tijdens de waarnemingscampagne werden met de Gemini North Telescope in Chili en de Lowell Discovery Telescope in Arizona (VS) ook opnamen in zichtbaar licht gemaakt. Daaruit kon worden afgeleid dat deze Centaur een diameter tussen de 4,4 en 5,0 kilometer heeft, vergelijkbaar met die van een gemiddelde komeet van de Jupiterfamilie. (GB/Planetary Science Journal 4: 208) (Image Credit: (Harrington Pinto e.a.; bewerking: Mat Drummen)

Ook interessant

Europese duo-satelliet Proba-3 zal twee jaar lang de energieproductie van de zon meten

stipmedia

‘Dansende’ elektronen waargenomen in gloed van botsende neutronensterren

stipmedia

Model laat zien hoe er water kon stromen op ijzige planeet Mars

stipmedia

stronomen ontdekken extreem gulzig zwart gat

stipmedia

Egale ‘puinschijf’ rond ster Wega herbergt geen grote planeten

stipmedia

Snel rondtollende ster ontdekt

stipmedia