Met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop hebben astronomen de omvang bepaald van de grootste komeetkern die ooit is waargenomen.
Het ijzige object blijkt een diameter van ongeveer 130 kilometer te hebben en is daarmee vijftig keer zo groot als een gemiddelde komeetkern.
De massa wordt geschat op maar liefst 500 biljoen ton (Astrophysical Journal Letters).
De reusachtige komeet, C/2014 UN271 (Bernardinelli-Bernstein), raast momenteel met een snelheid van 35.000 kilometer per uur vanaf de rand van ons zonnestelsel onze kant op, maar blijft op veilige afstand, buiten de omloopbaan van de planeet Saturnus zelfs.
Tot nu toe was de twintig jaar geleden ontdekte komeet C/2002 VQ94 de recordhouder: diens kern is ‘maar’ honderd kilometer groot.
Komeet ‘BB’ is door astronomen Pedro Bernardinelli en Gary Bernstein ontdekt op archiefbeelden van de Dark Energy Survey op de Cerro Tololo-sterrenwacht in Chili.
Hij werd in november 2010 voor het eerst bij toeval waargenomen, toen hij nog bijna vijf miljard kilometer van ons verwijderd was, ruwweg de afstand tot de planeet Neptunus.
Sindsdien is de komeet intensief onderzocht met telescopen op aarde en in de ruimte. Ondanks deze grote afstanden vertoont het object al behoorlijk wat activiteit.
Hierdoor is zijn ijskern gehuld in een enorme wolk van stof en gas, een zogeheten coma. Zelfs de Hubble-ruimtetelescoop kan de komeetkern daardoor niet onderscheiden.
In plaats daarvan laten de Hubble-gegevens een heldere lichtpiek zien op de locatie van de kern. Met behulp van een computermodel heeft een team onder leiding van Man-To Hui van de universiteit van Macau de ‘comagloed’ van de Hubble-opnamen afgetrokken, zodat alleen de veel kleinere kern overbleef.
Vervolgens hebben Hui en zijn collega’s de helderheid van de komeetkern vergeleken met eerdere radiowaarnemingen van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili. Deze gecombineerde gegevens geven een indicatie van de diameter en het licht-weerkaatsend vermogen van de kern, die niet alleen heel groot, maar ook heel donker blijkt te zijn, zwarter zelfs dan steenkool.
De komeet is meer dan een miljoen jaar ‘ontsnapt’ uit de Oortwolk, een hypothetische wolk van biljoenen komeetachtige objecten die ons zonnestelsel omhult.
Sindsdien is hij bezig om richting zon te ‘vallen’. Daarbij volgt hij een langgerekte elliptische baan met een omlooptijd van drie miljoen jaar, waarvan het verste punt op ongeveer een halve lichtjaar van de zon ligt.
Momenteel is hij nog maar iets meer dan drie miljard van de zon verwijderd. De huidige temperatuur van de komeet bedraagt slechts –211 graden Celsius.
Toch is dat warm genoeg om het koolstofmonoxide-ijs op zijn oppervlak te laten sublimeren (‘verdampen’) en een stofrijke coma te vormen. (EE)
(Image Credit: NASA, ESA, Man-To Hui (Macau University of Science and Technology), David Jewitt (UCLA)/Alyssa Pagan (STScI)