Een internationaal team van astronomen heeft de ontstaansgeschiedenis ontcijferd van een aantal jonge sterrenhopen waarvan sommige ’s nachts al met het blote oog te zien zijn. Het team, onder leiding van Cameren Swiggum en João Alves (Universiteit van Wenen) en Robert Benjamin (Universiteit van Wisconsin-Whitewater, VS), is tot de conclusie gekomen dat de meeste jonge sterrenhopen in onze omgeving tot slechts enkele families behoren (Nature). Met behulp van nauwkeurige gegevens van de Europese astrometrische ruimtetelescoop Gaia en spectroscopische waarnemingen heeft het team de oorsprong getraceerd van 155 jonge sterrenhopen binnen een straal van ongeveer 3500 lichtjaar rond de zon. Uit hun analyse blijkt dat deze sterrenhopen kunnen worden onderverdeeld in drie families met een gemeenschappelijke oorsprong en vergelijkbare ontstaansomstandigheden. Dit wijst erop dat de jonge sterrenhopen afkomstig zijn uit slechts drie zeer actieve en omvangrijke stervormingsgebieden. De drie sterrenfamilies zijn vernoemd naar hun meest prominente sterrenhopen: Collinder 135 (Cr135), Messier 6 (M6) en Alpha Persei (αPer). ‘Deze bevindingen geven meer inzicht in hoe jonge sterrenhopen in onze galactische omgeving met elkaar verbonden zijn, net als leden van een familie’, aldus promovendus Cameren Swiggum. Door de ruimtelijke bewegingen en vroegere posities van deze sterrenhopen te onderzoeken, kunnen we hun gemeenschappelijke oorsprong traceren en de gebieden in ons Melkwegstelsel lokaliseren waar de eerste sterren van de betreffende sterrenhopen zich tot ongeveer 40 miljoen jaar geleden hebben gevormd.’ Uit het onderzoek blijkt dat er binnen de drie families meer dan tweehonderd supernova-explosies moeten hebben plaatsgevonden, waarbij enorme hoeveelheden energie zijn vrijgekomen. Volgens de astronomen heeft deze energie waarschijnlijk grote invloed gehad op de verdeling van het gas in de lokale Melkweg. Dit zou ook de vorming van de zogeheten superbel rond de Cr135-familie kunnen verklaren: een enorme bel van gas en stof met een middellijn van drieduizend lichtjaar,’ legt Swiggum uit. Ook ons zonnestelsel is ingebed in zo’n bel, de zogeheten Lokale Bel, die is gevuld is met zeer ijl heet gas. ‘De Lokale Bel is waarschijnlijk verbonden met de geschiedenis van een van de drie families van sterrenhopen en heeft waarschijnlijk sporen achtergelaten op aarde, zoals wordt afgeleid uit metingen van ijzerisotopen in de aardkorst. (EE) (Image Credit: ESO/STScI Digitized Sky Survey II)
