Astronomen van de Université de Montréal, in Canada, hebben een tweede supernovarest in IC 1613 gevonden. Dit onregelmatig dwergstelsel in het sterrenbeeld Cetus (Walvis) staat op 2,4 miljoen lichtjaar van ons vandaan. Het behoort net als ons Melkwegstelsel tot de Lokale Groep van sterrenstelsels en beweegt met een snelheid van ruim 200 kilometer per seconde onze kant op. Het stelsel was belangrijk voor het kalibreren van de periode-helderheidsvariatie van cepheïden-veranderlijke sterren waarmee afstanden van sterrenstelsels worden bepaald (Zenit januari 2022, blz. 14). De eerste supernovarest in dit stelsel werd in 1971 ontdekt door de Amerikaanse astronoom Allan Sandage. De Russische astronome Anastasiya Yaovova onderzocht enkele jaren geleden drie schilachtige nevels in dit stelsel, maar kon hun ware aard niet ondubbelzinnig vaststellen. Dat is de Canadese astronomen nu wel gelukt bij één van dit drietal, een nevel van 180 lichtjaar groot aan de westelijke rand van het stelsel. Deze nevel werd spectroscopisch waargenomen met de Canada-France-Hawaii Telescope op Hawaii. Hieruit hebben Pénélope Glasman en collega’s afgeleid dat de nevel uit meerdere ringen bestaat die met snelheden tot zo’n 100 kilometer per seconde uitdijen. Daarnaast werden er ook emissielijnen van zuurstof en zwavel waargenomen. Beide wijzen er sterk op dat het hier gaat om gassen van een supernova die door schokgolven worden verhit en tot lichten gebracht. Er zit nog wel een addertje onder het gras, want binnen de nevel bevindt zich een cluster van 17 hete, zware sterren. Zouden die niet door hun krachtige sterrenwind de nevel kunnen hebben geblazen? De astronomen achten dit onwaarschijnlijk omdat de sterren op één na buiten het centrum staan. En van de ene die dit wel doet is het onwaarschijnlijk dat hij in een eerder evolutiestadium via zijn sterrenwind de nevel heeft gecreëerd. De astronomen opperen dat er mogelijk een zware ster vlak bij deze superreus is ontploft c.q. verdwenen, of dat het ging om een zware ster die ooit met de huidige centrale ster een dubbelster vormde. Wordt ongetwijfeld vervolgd. (GB/Res. Notes AAS 9: 121) (Image credit: SO Acknowledgement: VST/Omegacam Local Group Survey)
