Allang wordt vermoed dat het beroemde megalithische monument Stonehenge als kalender diende, omdat het op de zonnewendes is gericht. `
Nieuw onderzoek toont hoe dat in zijn werk kan zijn gegaan.
Nieuwe inzichten omtrent de geschiedenis van Stonehenge, in combinatie met analyses van andere oude kalendersystemen, hebben hoogleraar Timothy Darvill van Bournemouth University (VK) ertoe aangezet deze steencirkel nog eens goed onder de loep te nemen.
In zijn analyse, gepubliceerd in het tijdschrift Antiquity, komt hij tot de conclusie dat Stonehenge is ontworpen als een zonnekalender, gebaseerd op een tropisch zonnejaar, de gemiddelde tijd tussen twee doorgangen van de zon door het zogeheten lentepunt, van 365,25 dagen.
Van cruciaal belang was dat recent onderzoek heeft aangetoond dat de enorme sarsen-stenen van Stonehenge tijdens dezelfde bouwfase rond 2500 v. Chr. zijn toegevoegd.
Ze zijn afkomstig uit hetzelfde gebied en bleven vervolgens in dezelfde formatie staan.
Dit wijst erop dat ze als één geheel fungeren.
Darvill heeft deze stenen geanalyseerd en vergeleken met andere bekende kalenders uit deze periode.
Volgens hem dienden ze als een fysieke representatie van het jaar, die de oude bewoners van Wiltshire hielp de dagen, weken en maanden bij te houden.
‘De voorgestelde kalender werkt op een zeer eenvoudige manier.
Elk van de dertig stenen in de sarsen-cirkel vertegenwoordigt een dag van een maand, die zelf weer is verdeeld in drie weken van elk tien dagen,’ aldus Darvill, die opmerkt dat bepaalde stenen in de cirkel het begin van elke week aangeven.
Om de kalender in overeenstemming te brengen met het zonnejaar, moesten een ‘tussenmaand’ van vijf dagen en een schrikkeldag om de vier jaar worden toegevoegd.
De tussenmaand was waarschijnlijk gewijd aan de godheden van de site en wordt volgens Darvill vertegenwoordigd door de vijf trilithons in het midden van het monument.
De vier Stationstenen buiten de sarsen-cirkel konden worden gebruikt om met inkervingen bij te houden wanneer een schrikkeldag nodig was.
Op die manier zouden winter- en zomerzonnewende elk jaar door dezelfde paren stenen worden omlijst.
Ook een van de trilithons maakt deel uit van de omlijsting van de winterzonnewende: mogelijk gaf deze het begin van het nieuwe jaar aan.
De oriëntatie van het monument op de zonnewendes diende als extra hulpmiddel: eventuele fouten bij het tellen van de dagen zouden gemakkelijk op te sporen zijn, omdat de zon tijdens de zonnewendes op de verkeerde plaats zou staan.
Zo’n kalender met weken van tien dagen en extra maanden, komt ons misschien vreemd voor, maar ze werden in die tijd door veel culturen gebruikt. (EE)
(Image Credit: Timothy Darvill)
