Astronomen hebben bij een ster zes planeten ontdekt waarvan er vijf elkaar in een soort houdgreep houden.
Twaalf omlopen van de op één na binnenste planeet duren even lang als 9 omlopen van nummer drie, 6 omlopen van nummer vier, 4 omlopen van nummer vijf en 2 omlopen van nummer zes.
Deze zogeheten baanresonanties hebben tot gevolg dat de planeten telkens weer dezelfde onderlinge configuraties krijgen.
Het zestal draait rond TOI-178, een ster half zo zwaar als de zon die op een afstand van ongeveer 200 lichtjaar in het sterrenbeeld Sculptor (Beeldhouwer) staat.
Twee jaar geleden werden daar met de Amerikaanse Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) drie kandidaat-planeten met mogelijk baanresonanties ontdekt.
Sindsdien is dit aantal planeten door waarnemingen met andere telescopen, waaronder de Europese CHEOPS (Characterising Exoplanet Satellite), verdubbeld en zijn er bij vijf van de zes baanresonanties
gevonden.
Alleen de binnenste planeet doet niet aan dit spel mee.
De zes planeten draaien in slechts 2 tot 21 dagen op afstanden tussen 4 en 20 miljoen kilometer rond hun ster.
Ze zijn met een temperatuur die afloopt van ruim 1000 K voor binnenste tot bijna 500 K voor de buitenste.
De massa van de planeten loopt uiteen van 1 tot 8 maal die van de aarde.
De twee binnenste planeten bestaan waarschijnlijk uit gesteenten en zijn een soort superaarden, terwijl alle andere waarschijnlijk ook een gasomhulling hebben en meer op een mini-Neptunus lijken.
Opmerkelijk is dat de gemiddelde dichtheid van dit compacte sextet op een grillige manier van binnen naar buiten afneemt.
Gewoonlijk gebeurt dat veel geleidelijker, zoals ook op grond van modellen van het ontstaan van planetenstelsels wordt verwacht.
Catastrofale gebeurtenissen, zoals zware inslagen, zouden de grillige variaties in de dichtheid van deze planeten kunnen verklaren.
Maar aan de andere kant maken de baanresonanties dit planetenstelsel zo fragiel dat deze verklaring weer onwaarschijnlijk wordt.
Gezien de ouderdom van de ster zou dit planetenstelsel al miljarden jaren lang in zijn huidige hoedanigheid moeten bestaan.
(GB/Astronomy & Astrophysics)
(Image Credit: ESA/CHEOPS)
