Image default

Ring van ‘koel’ gas waargenomen rond superzwaar zwart gat in Melkwegcentrum

Sagittarius A, het superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg, is omgeven door koel interstellair gas. Dat blijkt uit waarnemingen met de ALMA-telescoop in het noorden van Chili. Het Melkwegcentrum is 26.000 lichtjaar van ons verwijderd. Bekend was al dat de naaste omgeving van het daar aanwezige zwarte gat wemelt van de sterren, stof en wolken van heet en minder heet gas. Deze gassen maken deel uit van een uitgestrekte accretieschijf die op enkele tienden van een lichtjaar van het centrum begint. Tot nu toe was alleen het ijle, 10 miljoen graden hete deel van deze accretieschijf in beeld gebracht. Dat gas is een sterke bron van röntgenstraling, die met behulp van röntgensatellieten goed waarneembaar is. Daarnaast was met kleinere ALMA-achtige telescopen al koeler gas op afstanden van enkele lichtjaren van zwarte gat waargenomen, dat temperaturen van ongeveer 10.000 °C heeft. Met de grote ALMA-telescoop is nu vastgesteld dat dit koele gas zich inderdaad tot op een fractie van een lichtjaar van het zwarte gat uitstrekt. Hierdoor is het nu ook mogelijk om te bepalen om hoeveel koel gas het gaat. Veel is het niet: ongeveer een tiende Jupitermassa oftewel een tienduizendste zonsmassa. Door het dopplereffect heeft het gas in de schijf dat onze kant op komt een iets kortere (‘blauwere’) golflengte dan het gas dat zich van ons verwijdert. Daaruit leiden astronomen af dat het koele gas daadwerkelijk om Sagittarius A cirkelt. (EE)

Ook interessant

Halo van donkere materie kan kromming van de Melkweg verklaren

stipmedia

Ruimtesonde Parker ziet hoe coronale massa-ejectie interplanetair stof ‘opveegt’

stipmedia

NASA verwacht bijzonder ‘pakje’ uit de ruimte

stipmedia

Ontstaan de leegtes in protoplanetaire schijven wel echt door planeten-in-wording?

stipmedia

‘Extreem ver sterrenstelsel’ blijkt toch niet zo ver weg

stipmedia

Very Large Telescope ontdekt nieuw ‘Einsteinkruis’

stipmedia