Image default

Ring van ‘koel’ gas waargenomen rond superzwaar zwart gat in Melkwegcentrum

Sagittarius A, het superzware zwarte gat in het centrum van de Melkweg, is omgeven door koel interstellair gas. Dat blijkt uit waarnemingen met de ALMA-telescoop in het noorden van Chili. Het Melkwegcentrum is 26.000 lichtjaar van ons verwijderd. Bekend was al dat de naaste omgeving van het daar aanwezige zwarte gat wemelt van de sterren, stof en wolken van heet en minder heet gas. Deze gassen maken deel uit van een uitgestrekte accretieschijf die op enkele tienden van een lichtjaar van het centrum begint. Tot nu toe was alleen het ijle, 10 miljoen graden hete deel van deze accretieschijf in beeld gebracht. Dat gas is een sterke bron van röntgenstraling, die met behulp van röntgensatellieten goed waarneembaar is. Daarnaast was met kleinere ALMA-achtige telescopen al koeler gas op afstanden van enkele lichtjaren van zwarte gat waargenomen, dat temperaturen van ongeveer 10.000 °C heeft. Met de grote ALMA-telescoop is nu vastgesteld dat dit koele gas zich inderdaad tot op een fractie van een lichtjaar van het zwarte gat uitstrekt. Hierdoor is het nu ook mogelijk om te bepalen om hoeveel koel gas het gaat. Veel is het niet: ongeveer een tiende Jupitermassa oftewel een tienduizendste zonsmassa. Door het dopplereffect heeft het gas in de schijf dat onze kant op komt een iets kortere (‘blauwere’) golflengte dan het gas dat zich van ons verwijdert. Daaruit leiden astronomen af dat het koele gas daadwerkelijk om Sagittarius A cirkelt. (EE)

Ook interessant

Essentieel aminozuur ontdekt in materiaal van planetoïde Bennu

stipmedia

Bijna-aanvaring met twee hete sterren liet even buiten ons zonnestelsel sporen achter

stipmedia

Meteorenstorm van de maan in december 2032?

stipmedia

Zwerfplaneet Cha 1107-7626 groeide als kool

stipmedia

Astronomen ontrafelen het geheime verleden van een merkwaardige ster

stipmedia

Apollo-monsters die in 1972 naar de aarde zijn gebracht bevatten ‘exotische’ zwavel

stipmedia