Een internationaal team onder leiding van onderzoekers van het EXOTIC-lab van de Universiteit van Luik heeft een buitengewoon ‘luchtige’ reuzenplaneet ontdekt die om een 1200 lichtjaar verre zonachtige ster draait. De nieuwe planeet, WASP-193b, is anderhalf keer zo groot als Jupiter, maar heeft zeven keer zo weinig massa. Daarmee is hij, na de veel kleinere planeet Kepler-51d, de op één na minst dichte planeet die tot nu is ontdekt (Nature Astronomy). De nieuwe planeet werd in eerste instantie opgespoord in het kader van de Wide Angle Search for Planets (WASP), een internationaal samenwerkingsverband van academische instellingen die samen twee robotobservatoria beheerden – één op het noordelijk halfrond en één op het zuidelijke. Beide maakten gebruik van groothoekcamera’s om de helderheden van duizenden sterren te meten. In gegevens die tussen 2006 en 2012 werden verzameld, ontdekte WASP-zuid periodieke dipjes in het licht van de ster WASP-193. Daaruit bleek dat er om de 6,25 dagen een planeet voor deze ster langs schuift. Uit de hoeveelheid licht die deze planeet bij elke overgang tegenhield kon een schatting worden gemaakt van diens grootte. En vervolgwaarnemingen met diverse telescopen in het noorden van Chili hebben nu ook de massa van de planeet aan het licht gebracht. Tot verbazing van de astronomen is WASP-193b ongeveer zeven keer lichter dan Jupiter en heeft hij een dichtheid van ongeveer 0,059 gram per kubieke centimeter. Ter vergelijking: de dichtheid van Jupiter zelf bedraagt ongeveer 1,33 gram per kubieke centimeter en die van de aarde 5,51 gram per kubieke centimeter. Een van de materialen die qua dichtheid het dichtst in de buurt komt van WASP-193b is suikerspin, dat een dichtheid heeft van ongeveer 0,05 gram per kubieke centimeter. De onderzoekers vermoeden dat de nieuwe planeet voornamelijk uit waterstof en helium bestaat, net als de meeste andere gasreuzen in ons Melkwegstelsel.In het geval van WASP-193b vormen deze gassen waarschijnlijk een enorm opgeblazen atmosfeer die tienduizenden kilometers verder reikt dan die van Jupiter. Hoe zo’n ‘donzige’ planeet kan ontstaan, is een vraag die nog door geen enkele bestaande theorie over planeetvorming kan worden beantwoord. (EE) (Image Credit: David Berardo)
