Het raadsel van de heldere wervel-achtige
structuren op de maan lijkt te zijn opgelost.
Volgens Amerikaanse wetenschappers zijn deze ontstaan door een combinatie van vulkanische activiteit en een sterk magnetische veld.
Op de maan zijn her en der meanderende vegen te zien die als een soort graffiti afsteken tegen het donkere maanoppervlak.
Het bekendste voorbeeld is de ongeveer 60 kilometer lange structuur Reiner Gamma, die populair is onder amateurastronomen.
De meeste van deze ‘wervelingen’ vallen samen met krachtige lokale magnetische velden.
Hun afwisselend heldere en donkere patronen wijzen erop dat deze magnetische velden deeltjes van de zonnewind tegenhouden, waardoor sommige delen van het maanoppervlak minder snel verweren.
De grote vraag was echter waar die magnetische velden vandaan komen.
Op zoek naar een antwoord hebben de wetenschappers aan de hand van modellen vastgesteld dat de maanwervelingen gepositioneerd moeten zijn boven smalle magnetische objecten die vlak onder het maanoppervlak liggen.
Dit beeld past bij lavatunnels – lange, smalle structuren waar miljarden jaren geleden lava doorheen is gestroomd – of bij magmatische ‘dikes’ – verticale intrusies van magma in de maankorst.
Uit eerdere experimenten was al gebleken dat veel maangesteenten sterk magnetisch worden wanneer ze onder zuurstofvrije omstandigheden tot meer dan 600 graden Celsius worden verhit.
Dat komt doordat bepaalde mineralen bij deze hoge temperaturen uiteenvallen, waardoor ijzer vrijkomt.
Als dit in een sterk magnetische omgeving gebeurt, raakt dit ijzer gemagnetiseerd.
Op dit moment heeft de maan geen sterk magnetisch veld meer
maar recent onderzoek heeft laten zien dat dit ooit anders was.
De maan lijkt in elk geval tot 2,5 miljard jaar geleden, en misschien zelfs nog tot 1 miljard jaar geleden, behoorlijk ‘magnetisch’ zijn geweest.
Nog maar drie jaar geleden kwam een ander Amerikaans onderzoeksteam tot een heel andere verklaring voor de maan-wervelingen.
Deze wetenschappers schreven hun ontstaan toe aan komeetinslagen. (EE)