Zenit november

Hoogenergetische verschijnselen in het heelal

Het kan soms hevig tekeergaan in het heelal. Zware sterren eindigen hun leven in een supernova-explosie, waarbij de ster, op de compacte kern na, volledig aan stukken wordt gescheurd. Maar al vóór de supernova stoot de ster een groot deel van zijn gasmantel de ruimte in. Een voorbeeld daarvan is het zogeheten ‘groene monster’ dat recent in de supernovarest Cassiopeia A werd ontdekt. Snelle radioflitsen zijn zeer kortdurende uitbarstingen van radiostraling, waarvan de aard nog met raadsels is omgeven. Onderzoek naar bijvoorbeeld
de polarisatie-eigenschappen van deze straling kan bijdragen aan het oplossen van dit mysterie. Misschien worden (sommige) snelle radioflitsen veroorzaakt door magnetars: neutronensteren met een extreem sterk magneetveld. Neutronensterren die deel uitmaken van een dubbelster, kunnen materie uitstoten in twee straalstromen of jets. De (hoge) snelheid waarmee dat gebeurt is recent door onder meer Nederlandse sterrenkundigen gemeten. Ook bij het onderzoek zoals beschreven in de twee andere thema-artikelen in dit Zenit-nummer, zijn Nederlandse astronomen, en ook een Belgische sterrenkundige, betrokken.

• Het groene monster in Cassiopeia A
• Ontsnappen aan extreme zwaartekracht: de supersnelle jets van neutronensterren
• Astrofoto onder de loep: Messier 63, het Zonnebloemstelsel
• Lichtende nachtwolken in de zomer van 2024
• Amateurs Actief: Zonnecyclus 25 op volle toeren
• Precisiemetingen in duinpannen
• Sterrengids 2025 – De sterrenhemel voor iedere nacht van het jaar
• Brandpunt: Oplichtende zwarte gaten in het vroege heelal

Dit en nog veel meer in het novembernummer van Zenit

Zenit is hét magazine voor sterrenkunde, ruimteonderzoek, weer en klimaat. Neem nu een JAARABONNEMENT en ontvang gratis een sterrenkundig jaarboek CADEAU.