Zenit mei 2025

Het uitdijend heelal en de Hubbleconstante

Dat het heelal uitdijt, heeft een aantal belangrijke consequenties. In het verleden waren de afstanden tussen de sterrenstelsels kleiner dan nu. Maar omdat het licht van verre objecten lange tijd door de uitdijende ruimte reist alvorens ons te bereiken, kan er niet eenduidig over afstanden in het heelal worden gesproken. Verder is het licht van verre sterrenstelsels door het ‘oprekken’ van de ruimte naar de rode kant van het spectrum verschoven. We weten dat het heelal versneld uitdijt, dus verwacht je dat de roodverschuiving alsmaar verder toeneemt, maar het tegendeel blijkt het geval. Ook de Hubbleconstante, die de evenredigheid uitdrukt tussen de vluchtsnelheid van sterrenstelsels, als gevolg van de expansie van het heelal, en de afstand, neemt vreemd genoeg in de loop van de kosmische tijd af. Hoe deze schijnbare tegenstrijdigheden kunnen worden opgelost, is te lezen in twee van de nu volgende thema-artikelen. Het derde artikel handelt over de laatste stand van zaken rond de Hubblespanning: twee verschillende meettechnieken leiden tot twee verschillende uitkomsten van de Hubbleconstante, alhoewel er volgens sommige sterrenkundigen helemaal geen Hubblespanning bestaat.

• Lancering van Crew-10 naar het ISS
• Astrofoto onder de loep – Kraters en een vallei aan de maanrand
• Het uitdijend heelal en de Hubbleconstante
• NASA’s kleine SPHEREx pakt het heelal groots aan
• De controverse rond de Hubbleconstante: een update
• Apophis houdt het toch nog even spannend
• Kees de Jager: een groot wetenschapper met een bijzondere menselijke kant
• Vulcanoïden; relieken van het zonnestelsel

Dit en nog meer in het meinummer van Zenit.

Zenit is hét magazine voor sterrenkunde, ruimteonderzoek, weer en klimaat. Neem nu een JAARABONNEMENT en ontvang gratis een sterrenkundig jaarboek CADEAU.