Zenit februari

Het heelal is niet statisch en onveranderlijk, maar evolueert. Ooit ontstonden de eerste sterren en sterrenstelsels, en in de zeer verre toekomst zal de laatste ster uitdoven. Dan rest uiteindelijk alleen nog het donkere niets van de Big Freeze. Misschien is materie op de zeer lange termijn wel instabiel en lost alles wat nog resteert aan opgebrande sterren op in straling en energie. Hoe het heelal precies evolueert, is afhankelijk van de massa-energie-inhoud van het universum. En die bestaat voor het grootste deel uit ‘donker spul’: donkere materie die zich vooralsnog alleen kenbaar maakt door de zwaartekracht die ze uitoefent, en donkere energie die het heelal versnelt doet uitdijen.
Zwarte gaten, met name de superzware exemplaren in de centra van sterrenstelsel, vinden we niet alleen nu in het heelal, maar ook op miljarden lichtjaren afstand, dus al vrij kort na de oerknal. Dat roept de vraag op hoe deze monsters massa’s van vele miljoenen tot enkele miljarden keren die van de zon al zo vroeg in de kosmische geschiedenis hebben kunnen vergaren. Genoeg dus om over te lezen en na te denken in de nu volgende thema-artikelen

• Het evoluerend heelal
• De dood van de allerlaatste sterren
• De groeispurt van superzware zwarte gaten
• In gesprek met Conny Aerts
• C/2022 E3 (ZTF): mogelijk een heldere komeet begin 2023
• Amateurs Actief
• De KNVWS-Astrodag: terug van weggeweest
• NGC-object van de maand NGC 3718: sterrenstelsel in de Grote Beer

Zenit is hét magazine voor sterrenkunde, ruimteonderzoek, weer en klimaat. Neem nu een JAARABONNEMENT en ontvang gratis een sterrenkundig jaarboek CADEAU. Meer info