Italiaanse onderzoekers hebben vastgesteld dat het oppervlak van Phaethon niet overal even sterk door het zonlicht wordt bestraald. Phaethon is een vijf kilometer grote planetoïde die in anderhalf-jaar in een langgerekte baan om de zon draait. Hij scheert daarbij periodiek op slechts 21 miljoen kilometer langs onze buurster, nog niet de helft van de kleinste afstand van Mercurius. Geen enkele andere planetoïde komt zo dicht bij de zon. Marianna Angrisani en collega’s analyseerden spectroscopische waarnemingen van Phaethon die in de afgelopen twee decennia op verschillende sterrenwachten zijn verricht. Met een thermisch model en een model van de vorm van Phaethon berekenden zij de temperatuur op de verschillende breedten op deze planetoïde. Op het zuidelijk halfrond blijkt die op te lopen tot zo’n 1050 Kelvin, terwijl het op het noordelijk halfrond met 760 K relatief ‘koel’ blijft. Dit grote temperatuurverschil is een gevolg van het feit dat de rotatie-as van Phaethon een vaste stand in de ruimte heeft en dat het ene halfrond tijdens het naderen van de zon daardoor altijd meer zonlicht ontvangt dan het andere. Maar het grote temperatuurverschil blijkt ook samen te gaan met een gering verschil in de structuur en samenstelling van de twee halfronden. En dat is waarschijnlijk een gevolg van de dagelijkse variatie van de temperatuur als gevolg van de aswenteling. Phaethon draait in 3,6 uur om zijn as. Dat snelle dag-en-nachtritme veroorzaakt thermische spanningen aan het oppervlak, waardoor gesteenten verbrokkelen en mineralen ontleden. Op het zuidelijk halfrond is het temperatuurverschil tussen dag en nacht groter dan op het noordelijk en zijn de effecten dat ook. Het zuidelijk halfrond heeft daardoor een fijner regoliet (‘puin’) gekregen dan het noordelijk en ook een andere structuur. En het zal in de loop der tijd ook vrijwel al zijn vluchtige bestanddelen zijn kwijtgeraakt. In 2028 wil Japan de sonde DESTINY+ voor nader onderzoek naar Phaethon sturen. Tot die tijd blijven waarnemingen vanaf de aarde belangrijk om de sonde voor te bereiden op wat hij daar zoal kan verwachten. (GB/Astrophysical Journal 980: 127) (Image credit: Marianna Angrisani e.a.)
