Volgens Amerikaanse astronomen heeft de planeet die op grote afstand om de dubbelster HD 106906 draait zijn wijde omloopbaan te danken aan een derde ster.
Deze laatste zou, niet lang nadat de planeet was gevormd, de dubbelster op korte afstand zijn gepasseerd.
HD 106906 staat op een afstand van ongeveer 300 lichtjaar in het zuidelijke sterrenbeeld Crux (het Zuiderkruis) en is heel jong.
De dubbelster zou pas 15 miljoen jaar oud zijn.
De planeet die om HD 106906 draait heeft ongeveer elf keer zoveel massa als de planeet Jupiter en is momenteel 738 keer zover van zijn ster verwijderd dan de aarde van de zon.
Hij volgt een zeer ongebruikelijke omloopbaan, die een hoek van ongeveer 21 graden maakt met het vlak waarin al het andere materiaal rond de ster zich bevindt. Bij waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop en de Gemini-telescoop in de Chileense Andes is nóg iets bijzonders ontdekt: de schijf van restmaterie rond de dubbelster is asymmetrisch.
Het heeft er dus alle schijn van dat het jonge planetenstelsel flink is verstoord.
Aanvankelijk dachten de astronomen dat de planeet naar het buitengebied van zijn stelsel kon zijn verbannen door interacties met een andere, nog niet waargenomen planeet of door een passerende ster.
Maar nu denken ze dat beide is gebeurd: eerst is de planeet in een langgerekte baan ‘geschopt’ en vervolgens heeft een passerende ster ervoor gezorgd dat de planeet niet de interstellaire ruimte in verdween, maar in een veilige, wijde omloopbaan belandde.
Gegevens van de Europese Gaia-satelliet lijken in elk geval het tweede deel van dit scenario te bevestigen.
Deze gegevens omvatten onder meer de posities en snelheden van 461 sterren die deel uitmaken van dezelfde sterrenhoop waartoe HD 106906 behoort.
Berekeningen laten zien dat een andere dubbelster ongeveer 3 miljoen jaar geleden dicht langs HD 106906 is gescheerd.
Een vergelijkbaar scenario zou zich ook in ons eigen zonnestelsel kunnen hebben afgespeeld, maar dan veel langer geleden: meer dan 4 miljard jaar.
Dat zou bijvoorbeeld het bestaan van de zogeheten Oortwolk kunnen verklaren.
En ook ons zonnestelsel zou een planeet in een zeer wijde omloopbaan kunnen hebben: de hypothetische Planeet 9’. (EE)