Een team van astronomen onder leiding van de Universiteit van Warwick heeft de oudste ster in ons Melkwegstelsel geïdentificeerd die brokstukken van om haar heen draaiende planeten heeft opgeslokt. De witte dwerg bevindt zich op negentig lichtjaar van de aarde en is vermoedelijk meer dan tien miljard jaar oud (Monthly Notices of the Royal Astronomical Society).
De meeste sterren, waaronder onze zon, veranderen uiteindelijk in een witte dwerg.
Een witte dwerg is een ster die al zijn brandstof heeft opgebrand en zijn buitenste lagen heeft afgestoten, en vervolgens krimpt en afkoelt.
Tijdens dit proces worden de banen van eventueel om de ster cirkelende planeten verstoord, wat tot onderlinge botsingen kan leiden.
Het daarbij vrijkomende puin belandt vervolgens op het oppervlak van de witte dwerg.
Voor het nieuwe onderzoek hebben de astronomen twee bijzondere witte dwergen onder de loep genomen, die door de Europese astrometrische ruimtetelescoop Gaia zijn opgespoord.
Beide sterren zijn vervuild met planetair puin, maar de ene is ongewoon blauw van kleur, de andere juist rood.
Met behulp van spectroscopische en fotometrische gegevens van onder meer Gaia en het X-Shooter-instrument van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) hebben de onderzoekers een schatting kunnen maken van hoe lang de ‘rode’ ster WDJ2147-4035 aan het afkoelen is.
Daarbij zijn ze tot de conclusie gekomen dat deze ster al ongeveer 10,7 miljard jaar bestaat, waarvan 10,2 miljard jaar als witte dwerg.
Spectroscopie houdt in dat het licht van een ster op verschillende golflengten wordt geanalyseerd, waardoor kan worden vastgesteld welke elementen er in diens atmosfeer aanwezig zijn.
In het geval van WDJ2147-4035 konden daarbij de metalen natrium, lithium en kalium worden aangetoond, evenals mogelijke sporen van koolstof.
Voor het overige bestaat de atmosfeer van de witte dwerg volledig uit heliumgas.
De metalen in de atmosfeer zijn waarschijnlijk afkomstig van een planetenstelsel dat ongeveer net zo oud is als de ster zelf.
Merkwaardig is wel dat de samenstelling van dit planetaire puin nogal uit de toon valt met ons eigen zonnestelsel.
De ‘blauwe’ ster WDJ1922+0233 is slechts iets jonger dan WDJ2147-4035 en is vervuild met puin dat een ongeveer dezelfde samenstelling heeft als de aardkorst.
De blauwe kleur van deze witte dwerg wordt toegeschreven aan zijn atmosfeer, die uit een ongewoon mengsel van waterstof en helium bestaat. (EE)
(Image Credit: University of Warwick/Mark Garlick)
