Met behulp van een nieuwe techniek, mede ontwikkeld door Nader Haghighipour van het Planetary Science Institute, hebben astronomen een exoplaneet kunnen ontdekken die om twee ‘zonnen’ draait (The Astronomical Journal).
Het opsporen van zo’n ‘circumbinaire’ planeet is veel gecompliceerder dan het detecteren van planeten die om enkelvoudige sterren draaien.
Doorgaans gebeurt dat met behulp van een methode die transit-fotometrie wordt genoemd.
Bij deze methode worden sterren onderzocht op periodiek optredende helderheidsdipjes, die worden veroorzaakt door planeten waarvan de omloopbanen zodanig zijn georiënteerd dat ze van ons uit gezien met regelmatige tussenpozen voor hun ster langs schuiven.
Om de baan van zo’n planeet nauwkeurig te kunnen bepalen, moeten minstens drie van deze transits of planeetovergangen worden waargenomen.
Maar bij een planeet die om een dubbelster draait ligt dat ingewikkelder, omdat de planeet eerst voor de ene en dan voor de andere langs kan schuiven.
Daarbij komt nog dat de omlooptijden van circumbinaire planeten altijd veel langer zijn dan de omlooptijd van de twee om elkaar wentelende sterren.
Dat betekent dat astronomen de dubbelster gedurende een langere periode moeten observeren om drie planeetovergangen te kunnen waarnemen.
Voor de inmiddels uitgeschakelde Kepler-ruimtetelescoop was dit geen probleem: die keek 3,5 jaar lang naar één bepaald hemelgebied keek.
Maar zijn opvolger TESS speurt bijna de hele hemel af, en neemt elk stukje hemel slechts 27 dagen achtereen waar, en dat eenmalig.
Dat maakt het eigenlijk onmogelijk voor TESS om drie overgangen van één planeet te registreren.
Nader Haghighipour en zijn collega’s hebben in 2020 echter een nieuwe techniek bedacht waarmee zij toch circumbinaire planeten kunnen opsporen in gegevens van TESS.
Voorwaarde is wel dat de planeet tijdens de 27 dagen durende waarneming twee overgangen voltooid, waarbij elke ster één keer wordt gepasseerd.
En nu hebben ze op die manier inderdaad een nieuwe circumbinaire planeet kunnen opsporen.
De planeet heeft de aanduiding TIC 172900988b gekregen.
Hij draait om een dubbelster bestaande uit twee zonachtige sterren die net iets groter en zwaarder zijn dan onze zon. Hun circumbinaire planeet heeft een omlooptijd van ruwweg 200 dagen en is ongeveer zo groot als de planeet Jupiter. (EE)
(Image Credit: PSI/Pamela L. Gay)
