Tijdens zijn jaarlijkse waarnemingen van de buitenste planeten van ons zonnestelsel heeft de Hubble-ruimtetelescoop een geheimzinnige donkere storm in de atmosfeer van Neptunus ontdekt.
Ook zijn nieuwe beelden gemaakt van de storm die al een hele tijd bij de noordpool van Uranus te zien is.
Net als de aarde hebben Uranus en Neptunus seizoenen, die van invloed zijn op hun atmosferen. Hun seizoenen duren wel veel langer dan die op aarde: tientallen jaren in plaats van maanden.
De donkere wervelstorm op Neptunus is tijdens de zuidelijke zomer van de planeet ontstaan. Het is voor de vierde keer sinds 1993 dat de ruimtetelescoop een weercomplex van dit type heeft waargenomen.
Ook de ruimtesonde Voyager 2 heeft, toen hij in 1989 langs Neptunus vloog, zo’n donkere vlek gezien.
Onderzoek laat zien dat ze eens in de ongeveer vijf jaar ontstaan en twee jaar later weer verdwenen zijn.
De nieuwe storm is in september 2018 ontdekt en is ruwweg 11.000 kilometer groot.
Net als de vorige keren gaat de donkere vlek gepaard met witte wolken, die lijken te ontstaan doordat luchtstromen moeten opstijgen om de storm te kunnen passeren, waardoor zich kristallen van methaanijs vormen.
Hoe de storm zelf is ontstaan is nog een raadsel.
De wervelstorm aan de noordpool van Uranus is vermoedelijk het resultaat van de bijzondere rotatie van deze planeet.
Uranus ligt bijna precies op zijn kant, waardoor de zon tijdens de zomer vrijwel recht boven de noordpool staat en nooit ondergaat.
De witte ‘poolkap’ van de planeet lijkt dus simpelweg een seizoenseffect te zijn.
De beide planeten staan te boek als ‘ijsreuzen’.
Ze hebben geen vast oppervlak, maar mantels van waterstof en helium, met daaronder een vaste kern van ijs en wellicht ook gesteente.
Hun blauwe kleur hebben ze te danken aan het feit dat het methaangas in hun atmosfeer rood licht absorbeert en blauw-groen licht juist verstrooit. (EE)