Planeetwetenschapper Alexander Morgan van het Planetary Science Institute (VS) heeft met behulp van inslagkraters de maximale tijdschalen bepaald voor de vorming van Marsvalleien door stromend water. De tijdschalen waarop deze valleien zijn gevormd zijn van belang voor de vroegere ’leefbaarheid’ van Mars, omdat lange perioden met stabiel vloeibaar water bevorderlijk kunnen zijn voor het ontstaan van leven. (Earth and Planetary Science Letters, 15 januari). Vandaag de dag is Mars een woestijn, maar op zijn oppervlak zijn nog veel sporen van stromend water te vinden, waaronder ogenschijnlijke rivierdalen. Deze valleien ontstonden meer dan drie miljard jaar geleden en worden al geruime tijd gezien als een van de sterkste bewijzen voor vloeibaar water op de jonge planeet Mars. Uit eerder onderzoek was al gebleken dat het minimaal tienduizenden jaren heeft geduurd om deze valleien door middel van erosie uit te slijten, maar hoe vaak en hoe lang er water heeft gestroomd, stond nog niet vast. Bij zijn nieuwe onderzoek heeft Morgan kraters gebruikt die van vóór en ná de vorming van de valleisystemen dateren, om zo een bovengrens op te leggen aan de periode waarin deze systemen werden gevormd. Bij eerdere onderzoeken zijn alleen minimale tijdschalen bepaald. De resultaten suggereren dat de rivieren op Mars heel langzaam erodeerden, vergelijkbaar met delen van de Atacama-woestijn in Chili. Een mogelijke verklaring is dat de erosie werd geremd door de opeenhoping van grote rotsblokken op de rivierbedding, die niet verder afgebroken konden worden. Een andere mogelijkheid is dat de rivieren maar heel af en toe stroomden, misschien maar 0,001% van de tijd. Dit zou betekenen dat rivieren op Mars veelal droog stonden, maar actief konden worden als Mars weer eens werd opgewarmd door vulkanische activiteit of door variaties in de stand van zijn rotatie-as of van de vorm van zijn omloopbaan. Ook de aarde kent zulke klimaatveranderingen over lange perioden – zogeheten Milanković-cycli. Ze worden verantwoordelijk gehouden voor de recente ijstijden op onze planeet. (EE) (Image Credit: MOLA MEGDR, NASA/USGS; THEMIS mosaic, ASU/NASA/USGS; CTX, NASA/MSSS)
