Image default

Microlens geeft eindelijk zijn geheim prijs: een Super-Jupiter

Een lang geleden ontdekte microlens heeft eindelijk zijn planeet prijsgegeven. Een microlens is het oplichten van een ster doordat een andere ster er voorlangs schuift. Het gravitatieveld van de voorgrondster versterkt dan het licht van de achtergrondster gedurende enkele dagen. En als de lens-ster een begeleider heeft, verschijnt er nog een tweede helderheidspiekje. Door grote aantallen sterren in de gaten te houden, kunnen zo exoplaneten worden ontdekt. In 2008 werd zo’n ‘opvlamming’ waargenomen in het sterrenbeeld Sagittarius (Boogschutter). Hoewel de lichtpiek afweek van de toen zeven andere bekende, werd nog niet onderkend dat er ook een planeet in het spel zou kunnen zijn. Dat kwartje viel pas later en bracht in 2013 de Hubble Space Telescope in actie. De hoop was toen dat men beide sterren zou kunnen zien, omdat de lens-ster in die tussentijd was doorgeschoven. Helaas was alleen de achtergrondster te zien. De lens-ster was blijkbaar te zwak. Daarom werd in 2018 de Keck-telescoop op Hawaii naar die hemelpositie gericht. De opnamen vertoonden nu twee lichtpunten. In combinatie met de Hubble-opnamen kon toen ook worden vastgesteld welke de lensster was. Dat kon doordat de Hubble- en Keck-opnamen respectievelijk vijf en negen jaar na de lichtpiek waren gemaakt en de schijnbare afstand tussen lens en bron in die tijd verdubbeld moest zijn. Met al deze gegevens – en een model van een microlens – konden David Bennett en collega’s de massa van de lens-ster en zijn (onzichtbare) planeet berekenen. De lens bleek een rode dwerg met een massa van 0,4 maal die van de zon en de planeet een reus met een massa van 2,5 maal die van Jupiter. Die zou op een afstand van 2,7 astronomische eenheden (halverwege Mars en Jupiter) om de dwerg draaien. De planeet is daarmee de derde Super-Jupiter die bij een rode dwerg is gevonden en dat roept weer de vraag op hoe zulke zware planeten zo dicht bij zo’n lichte ster zouden kunnen ontstaan. (GB/ Astronomical Journal 168: 15) (Image credit: (David Bennett e.a.: bewerking: Mat Drummen)

Ook interessant

Centaur Chiron werd weer actief, maar waardoor?

stipmedia

Wetenschappers achterhalen oorsprong van snelle radioflits

stipmedia

Webb verschalkt oude en koude reuzen-exoplaneet

stipmedia

Eenzaam dwergstelsel buiten de Lokale Groep ontdekt

stipmedia

Een exoplaneet aan de rand van zijn ondergang

stipmedia

Trojaanse bolhopen staan niet waar ze ontstonden

stipmedia