Exoplaneet TIC365102760 b is er op de een of andere manier in geslaagd om – ondanks de intense straling van zijn nabije, reusachtige moederster – een opgezwollen atmosfeer vast te houden. Dat heeft een team van onderzoekers, onder leiding van astrofysicus Sam Grunblatt van Johns Hopkins University (VS), vastgesteld. Hun bevindingen worden deze week in The Astronomical Journal gepubliceerd. De planeet behoort tot een categorie van exoplaneten die ‘hete Neptunussen’ worden genoemd, omdat ze – ondanks dat ze veel dichter bij hun sterren staan en veel heter zijn – overeenkomsten vertonen met de ijskoude buitenste reuzenplaneten van ons zonnestelsel. De nu ontdekte exoplaneet, die de bijnaam Phoenix heeft gekregen, is verrassend veel kleiner, ouder en heter dan wetenschappers voor mogelijk hielden. Hij is iets meer dan zes keer zo groot als de aarde, heeft een omlooptijd van ruim vier dagen en staat ongeveer zes keer zo dicht bij zijn ster als Mercurius bij de zon. Gezien de combinatie van zijn hoge leeftijd, verzengende temperatuur en ongewoon lage dichtheid, lijkt het erop dat Phoenix in een veel lager tempo atmosferische gassen verliest dan astronomen voor mogelijk hielden. Maar het eeuwige leven heeft hij niet: Grunblatt en zijn collega’s schatten dat de planeet de komende 100 miljoen jaar geleidelijk naar zijn moederster toe zal spiralen en door deze wordt opgeslokt. ‘Het is de kleinste en waarschijnlijk ook lichtste planeet die we ooit bij zo’n rode reus hebben aangetroffen’, aldus Grunblatt. ‘Daarom ziet hij er zo vreemd uit. We weten niet waarom hij nog steeds een atmosfeer heeft, terwijl andere ‘hete Neptunussen’ die veel kleiner en dichter zijn, hun atmosfeer al onder veel minder extreme omstandigheden lijken te verliezen.’ De ontdekking van Phoenix is gebaseerd op gegevens van de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS), een satelliet van NASA die exoplaneten opspoort door sterren te onderzoeken op kleine, regelmatig optredende helderheidsdipjes, zoals die ontstaan wanneer een planeet voor een ster langs schuift. De data van TESS werden gecombineerd met gegevens van de Keck-telescoop op Hawaï, die informatie opleverden over de massa van de planeet. (EE) (Image credit: Sam Grunblatt/Johns Hopkins University)
