Opnamen van het verre heelal, gemaakt met de Webb-ruimtetelescoop, laten zien dat de overgrote meerderheid van de sterrenstelsels dezelfde kant op draait, zo blijkt uit onderzoek van Lior Shamir, universitair hoofddocent aan Kansas State University (VS). Ongeveer twee derde van de sterrenstelsels draait met de klok mee, en de rest tegen de klok in. Het onderzoek van Shamir – gepubliceerd in Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (MNRAS) – is gebaseerd op opnamen van 263 sterrenstelsels in het zogeheten JADES-veld die duidelijk genoeg waren om hun draairichting te kunnen vaststellen. In een willekeurig heelal zou het aantal sterrenstelsels dat in de ene richting draait ongeveer gelijk moeten zijn aan het aantal stelsels dat de andere kant op draait. Het feit dat Webb laat zien dat de meeste sterrenstelsels in dezelfde richting draaien is daarom verrassend. ‘Het is nog steeds niet duidelijk waarom dit zo is, maar er zijn twee mogelijke verklaringen,’ aldus Shamir. ‘De ene verklaring is dat het heelal roterend is geboren. Deze verklaring is in overeenstemming met de theorie dat ons heelal in feite niets anders is dan het inwendige van een zwart gat. Maar als het heelal inderdaad roterend is geboren, betekent dit dat de bestaande theorieën over de kosmos onvolledig zijn.’ De aarde draait ook om het centrum van het Melkwegstelsel, en vanwege het dopplereffect verwachten astronomen dat door dit effect licht afkomstig van sterrenstelsels die tegengesteld draaien aan de draaiing van het Melkwegstelsel doorgaans wat helderder zijn. Hierdoor zouden volgens Shamir deze sterrenstelsels oververtegenwoordigd kunnen zijn in de Webb-waarnemingen. ‘Als dat inderdaad het geval is, moeten we onze afstandsmetingen voor het diepe heelal opnieuw kalibreren’, aldus Shamir. ‘Dat zou ook diverse andere onopgeloste kwesties in de kosmologie kunnen oplossen, zoals de verschillen in de gemeten uitdijingssnelheid van het heelal en het bestaan van grote sterrenstelsels die volgens de bestaande afstandsmetingen ouder lijken dan het heelal zelf.’ (EE) (Image credit: Monthly Notices of the Royal Astronomical Society (2025)
