Voor het eerst is het astronomen gelukt om rechtstreekse waarnemingen te doen van het magnetische veld van supernova 1987A, een ontploffende ster die ruim 30 jaar geleden aan de zuidelijke hemel te zien was. Het veld blijkt ongeveer 50.000 keer zo zwak te zijn als dat van een koelkastmagneet. Nooit eerder is het magnetische veld van een supernova zo kort na de explosie waargenomen (Astrophysical Journal Letters, 29 juni). Een team van astronomen, onder leiding van Giovanna Zanardo van de universiteit van West-Australië heeft het restant van de supernova bekeken met de Australia Telescope Compact Array, een opstelling van radiotelescopen. Met dat instrument is de polarisatie van de radiostraling van supernova 1987A in kaart gebracht. Aan de hand van de polarisatie kan de sterkte en richting van een magnetische veld worden bepaald. Uit de waarnemingen blijkt dat het magnetische veld van de supernova niet volkomen chaotisch is, maar al enige mate van ordening vertoont. De veldlijnen lopen van het centrum naar buiten, zoals de spaken van een fietswiel. Daarin onderscheiden ze zich dus van de veldlijnen van het aardmagnetische veld, die van noordpool naar zuidpool lopen. Bekend was al dat naarmate supernovaresten ouder worden hun magnetische velden worden opgerekt en geordende patronen aannemen. De nieuwe waarnemingen bewijzen dat dit proces al heel vroeg begint. Supernova 1987A speelde zich af in de Grote Magelhaense Wolk, een klein sterrenstelsel op 168.000 lichtjaar afstand. Het was de eerste supernova die met het blote oog waarneembaar was sinds de supernova van Johannes Kepler in 1604. Bij de supernova ontstonden hevige schokgolven en werden de buitenste lagen van de oorspronkelijke ster weggeblazen. Schokgolven en weggeblazen materiaal banen zich nu een weg door het gas en stof dat zich al voor de explosie rond de ster bevond. Hierdoor is dat omringende gas gaan gloeien. (EE)