De Chinese maansonde Chang’e-5 heeft onlangs de eerste ‘verse’ monsters van gesteente en puin van de maan in meer dan veertig jaar opgehaald.
Een internationaal team van wetenschappers heeft nu vastgesteld dat dit materiaal bijna 1,97 miljard jaar oud is.
Dit resultaat wijst erop dat de maan langer vulkanisch actief was dan tot nu toe werd aangenomen (Science).
De leeftijdsbepaling is een van de eerste wetenschappelijke resultaten van de succesvolle Chang’e-5 missie, die was ontworpen om gesteenten van enkele van de jongste vulkanische structuren op de maan in te zamelen en naar de aarde over te brengen. Alle vulkanische maangesteenten die bij de Apollo-missies waren verzameld, waren ouder dan 3 miljard jaar.
En alle jonge inslagkraters waarvan de leeftijd is vastgesteld op basis van de analyse van gesteentemonsters zijn jonger dan 1 miljard jaar.
De monsters van Chang’e-5 vullen dus een fors gat in de chronologie van het maanoppervlak op.
Het nieuwe resultaat is niet alleen van belang voor het onderzoek van de maan, maar ook voor het onderzoek van andere rotsachtige objecten in ons zonnestelsel, zoals bijvoorbeeld de planeet Mercurius.
Bij de datering van deze objecten wordt vaak gebruik gemaakt van kratertellingen.
Anders dan de aarde hebben de maan en veel andere rotsachtige objecten geen atmosfeer, waardoor er ook nauwelijks erosie plaatsvindt.
Eenmaal ontstane inslagkraters worden dus niet uitgewist.
Van dit gegeven maken wetenschappers gebruik om de ouderdom van verschillende terreinen te kunnen schatten.
Hoe meer/minder kraters zo’n terrein vertoont, des te ouder/jonger is het.
Nu de door Chang’e-5 opgehaalde maanmonsters nauwkeurig gedateerd zijn, kunnen wetenschappers de kratertel-methode nauwkeuriger kalibreren: ze leveren een extra ijkpunt op.
Andere interessante conclusies van het onderzoek hebben betrekking op de samenstelling van de basalten in de jonge maanmonsters.
Bij de analyse van deze basaltfragmenten zijn namelijk geen aanwijzingen gevonden voor hoge concentraties van warmte-producerende radioactieve elementen in de diepe mantel van de maan.
Deze laatste worden doorgaans als oorzaak gezien van het ontstaan van de jongste lavastromen.
Maar daar moet nu dus een andere verklaring voor worden gezocht bijvoorbeeld getijdenwerking. (EE)
(Image created with: Lunar QuickMap a collaboration between NASA, Arizona State University & Applied Coherent Technology Corp)
