De grote exoplaneet die in 2013 bij de 336 lichtjaar verre dubbelster HD 106906 is ontdekt, beweegt in een extreem wijde baan om de beide sterren.
Dat blijkt uit gegevens van de Hubble-ruimtetelescoop.
Het is voor het eerst dat astronomen de beweging van een Jupiter-achtige planeet hebben gemeten die zich op zo’n grote afstand van zijn moedersterren en hun omringende schijf van ijzig puin bevindt.
Deze puinschijf is vergelijkbaar met de Kuipergordel van ons eigen zonnestelsel, die voorbij de omloopbaan van de planeet Neptunus ligt.
Er zijn aanwijzingen dat zich ook voorbij ‘onze’ Kuipergordel een planeet kan bevinden, maar die is nog steeds niet opgespoord.
De planeet, met de aanduiding HD 106906 b, heeft naar schatting elf keer zoveel massa als Jupiter en werd zeven jaar geleden ontdekt met de Magellan Telescopes in het noorden van Chili.
Toen kon de omvang van de omloopbaan van de planeet echter nog niet worden vastgesteld.
Aan de hand van gearchiveerde gegevens van de Hubble-ruimtetelescoop is dat nu alsnog gelukt.
De exoplaneet maakt deel uit van een stersysteem dat waarschijnlijk pas 15 miljoen jaar oud is.
Zijn afstand tot de beide jonge sterren in het centrum van het stelsel is meer dan 730 keer zo groot als de afstand zon-aarde: bijna 68 miljard kilometer.
Eén omloop van de planeet om de dubbelster duurt ongeveer 15.000 jaar.
De vraag is hoe HD 106906 b in die wijde omloopbaan is beland.
Op zo’n grote afstand van een jonge ster is normaal gesproken niet genoeg materie te vinden om zo’n kolos te kunnen vormen.
De astronomen die de planeetbaan hebben vastgesteld denken dan ook dat de planeet veel dichter bij zijn ster is ontstaan.
Daarna zou hij, ten gevolge van de afremmende werking van de gasschijf rond de dubbelster, in eerste instantie naar het tweetal toe zijn gespiraald.
Door de zwaartekrachtseffecten van de twee om elkaar wentelende sterren zou hij vervolgens naar het buitengebied van het stelsel zijn geslingerd. (EE)
(Image Credits: NASA, ESA, M. Nguyen (University of California, Berkeley), R. De Rosa (European Southern Observatory), and P. Kalas (University of California, Berkeley and SETI Institute)
