Gegevens van NASA’s Parker Solar Probe en diverse andere telescopen, zowel in de ruimte als op aarde, hebben belangrijke nieuwe aanwijzingen opgeleverd over de oorsprong van de zonnewind – de aanhoudende stroom aan geladen deeltjes die de zon uitzendt.
De diverse waarnemingen tonen aan dat de zonnewind grotendeels wordt aangedreven door kleine jets aan de basis van de corona, de buitenste atmosfeer van de zon.
Deze ontdekking helpt wetenschappers begrijpen hoe de zonnewind wordt verhit en versneld.
De zonnewind, die bestaat uit elektronen, protonen en zwaardere ionen, raast met een snelheid van ongeveer anderhalf miljoen kilometer per uur door het zonnestelsel.
Wanneer deze deeltjeswind op het magnetische veld van de aarde stuit, kunnen er op onze planeet spectaculaire poollichten optreden.
Maar ook kunnen er storingen ontstaan in GPS- en communicatiesystemen.
Meestal is de zonnewind een vrij constante bries. Tot nu toe zochten wetenschappers de oorzaak ervan daarom bij een stabiele bron in de zon.
De nieuwe bevindingen – geaccepteerd voor publicatie in The Astrophysical Journal en als preprint te vinden op ArXiv – tonen echter aan dat de zonnewind grotendeels van energie en brandstof wordt voorzien door afzonderlijke jetlets die met tussenpozen uitbarsten in het onderste deel van de corona.
Hoewel elke jetlet relatief klein is –slechts enkele honderden kilometers lang – laten berekeningen zien dat hun gezamenlijke energie en massa toereikend kan zijn om de zonnewind aan te drijven.
De ontdekking impliceert dat de zonnewind waarschijnlijk vrijkomt in stukjes en beetjes, die uiteindelijk aanzwellen tot een gestage stroom van deeltjes.
Van jetlets, die meer dan tien jaar geleden voor het eerst werden waargenomen, is bekend dat zij worden veroorzaakt door een proces dat magnetische reconnectie wordt genoemd.
Dit proces treedt op wanneer magnetische veldlijnen in elkaar verstrikt raken en zich explosief hergroeperen.
De nieuwe waarnemingen laten zien dat de jetlets onderin de corona verspreid over de hele zon voorkomen.
Dit maakt ze tot een plausibele oorzaak van de constante zonnewind, in tegenstelling tot andere verschijnselen die in de loop van de 11-jarige activiteitscyclus van de zon toe- en afnemen, zoals zonnevlammen en coronale massa-ejecties. (EE)
(Image Credit: NASA/SDO)
